علل تخریب وآسیب دیدگی ساختمان های بتنی

علت های مختلفی باعث فرسودگی و تخریب سازه های بتنی (CAUSES OF DETERIORATIONS) می شود که همراه با علائم هشدار دهنده دیگری و کار تعمیرات را الزامی می دارند، در این مقاله مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرند.

1- نفوذ نمکها (INGRESS OF SALTS)
نمکهای ته نشین شده که حاصل تبخیر و یا جریان آبهای دارای املاح می باشند و همچنین نمکهایی که توسط باد در خلل و فرج و ترکها جمع می شوند، هنگام کریستالیزه شدن می توانند فشار مخربی به سازه ها وارد کنند که این عمل علاوه بر تسریع و تشدید زنگ زدگی و خوردگی آرماتورها به واسطه وجود نمکهاست. تر وخشک شدن متناوب نیز می تواند تمرکز نمکها را شدت بخشد زیرا آب دارای املاح، پس از تبخیر، املاح خود را به جا می گذارد.


2- اشتباهات طراحی (SPECIFICATION ERRORS)
به کارگیری استانداردهای نامناسب و مشخصات فنی غلط در رابطه با انتخاب مواد، روشهای اجرایی و عملکرد خود سازه، می تواند به خرابی بتن منجر شود. به عنوان مثال استفاده از استانداردهای اروپایی و آمریکایی جهت اجرای پروژه هایی در مناطق خلیج فارس، جایی که آب و هوا و مواد و مصالح ساختمانی و مهارت افراد متفاوت با همه این عوامل در شمال اروپا و آمریکاست، باعث می شود تا دوام و پایایی سازه های بتنی در مناطق یاد شده کاهش یافته و در بهره برداری از سازه نیز با مسائل بسیار جدی مواجه گردیم.

3- اشتباهات اجرایی (CON STRUCTION ERRORS)
کم کاریها، اشتباهات و نقصهایی که به هنگام اجرای پروژه ها رخ می دهد، ممکن است باعث گردد تا آسیبهایی چون پدیدهء لانه زنبوری، حفره های آب انداختگی، جداشدگی، ترکهای جمع شدگی، فضاهای خالی اضافی یا بتن آلوده شده، به وجود آید که همگی آنها به مشکلات جدی می انجامند.
این گونه نقصها و اشکالات را می توان زاییدهء کارآئی، درجهء فشردگی، سیستم عمل آوری، آب مخلوط آلوده، سنگدانه های آلوده و استفاده غلط از افزودنیها به صورت فردی و یا گروهی دانست.

4- حملات کلریدی (CHLORIDE ATTACK)
وجود کلرید آزاد در بتن می تواند به لایهء حفاظتی غیر فعالی که در اطراف آرماتورها قرار دارد، آسیب وارد نموده و آن را از بین ببرد.
خوردگی کلریدی آرماتورهایی که درون بتن قرار دارند، یک عمل الکتروشیمیایی است که بنا به خاصیتش، جهت انجام این فرآیند، غلظت مورد نیاز یون کلرید، نواحی آندی و کاتدی، وجود الکترولیت و رسیدن اکسیژن به مناطق کاتدی در سل (CELL)خوردگی را فراهم می کند.
گفته می شود که خوردگی کلریدی وقتی حاصل می شود که مقدار کلرید موجود در بتن بیش از 6/0 کیلوگرم در هر متر مکعب بتن باشد. ولی این مقدار به کیفیت بتن نیز بستگی دارد.
خوردگی آبله رویی حاصل از کلرید می تواند موضعی و عمیق باشد که این عمل در صورت وجود یک سطح بسیار کوچک آندی و یک سطح بسیار وسیع کاتدی به وقوع می پیوندد که خوردگی آن نیز با شدت بسیار صورت می گیرد. از جمله مشخصات (FEATURES ) خوردگی کلریدی، می توان موارد زیر را نام برد:

(الف) هنگامی که کلرید در مراحل میانی ترکیبات (عمل و عکس العمل) شیمیایی مورد استفاده قرار گرفته ولی در انتها کلرید مصرف نشده باشد.
(ب) هنگامی که تشکیل همزمان اسید هیدروکلریک، درجه PH مناطق خورده شده را پایین بیاورد. وجود کلریدها هم می تواند به علت استفاده از افزودنیهای کلرید باشد و هم می تواند ناشی از نفوذیابی کلرید از هوای اطراف باشد.
فرض بر این است که مقدار نفوذ یونهای کلریدی تابعیت از قانون نفوذ FICK دارد. ولی علاوه بر انتشار (DIFFUSION) به نفوذ (PENETRATION) کلرید احتمال دارد به خاطر مکش موئینه (CAPILLARY SUCTION) نیز انجام پذیرد.

5- حملات سولفاتی (SULPHATE ATTACK)
محلول نمکهای سولفاتی از قبیل سولفاتهای سدیم و منیزیم به دو طریق می توانند بتن را مورد حمله و تخریب قرار دهند. در طریق اول یون سولفات ممکن است آلومینات سیمان را مورد حمله قرار داده و ضمن ترکیب، نمکهای دوتایی از قبیل:THAUMASITE و ETTRINGITEتولید نماید که در آب محلول می باشند. وجود این گونه نمکها در حضور هیدروکسید کلسیم، طبیعت کلوئیدی(COLLOIDAL) داشته که می تواند منبسط شده و با ازدیاد حجم، تخریب بتن را باعث گردد. طریق دومی که محلولهای سولفاتی قادر به آسیب رسانی به بتن هستند عبارتست از: تبدیل هیدروکسید کلسیم به نمکهای محلول در آب مانند گچ (GYPSUM) و میرابلیت MIRABILITE که باعث تجزیه و نرم شدن سطوح بتن می شود و عمل LEACHING یا خلل و فرج دار شدن بتن به واسطه یک مایع حلال، به وقوع می پیوند.

6- حریق (FIRE)
سه عامل اصلی وجود دارد که می توانند مقاومت بتن را در مقابل حرارت بالا تعیین کنند. این عوامل عبارتند از:

(الف) توانایی بتن در مقابله با گرما و همچنین عمل آب بندی، بدون اینکه ترک، ریختگی و نزول مقاومت حاصل گردد.
(ب) رسانایی بتن (CONDUCTIVITY)
(ج) ظرفیت گرمایی بتن(HEAT CAPACITY)

باید توجه داشت دو مکانیزم کاملاً متضاد انبساط (EXPANSION) و جمع شدگی مسؤول خرابی بتن در مقابل حرارت می باشند. در حالی که سیمان خالص به محض قرار گرفتن در مجاورت حرارتهای بالا، انبساط حجم پیدا می کند، بتن در همین شرایط یعنی در معرض حرارتهای (دمای) بالا، تمایل به جمع شدگی و انقباض نشان می دهد. چون حرارت باعث از دست دادن آب بتن می گردد، نهایتاً اینکه مقدار انقباض در نتیجه عمل خشک شدن از مقدار انبساط فراتر رفته و باعث می شود جمع شدگی حاصل شود و به دنبال آن ترک خوردگی و ریختگی بتن به وجود می آید .به علاوه در درجه حرارت 400 درجه سانتی گراد، هیدروکسید کلسیم آزاد بتن که در سیمان پر تلند هیدراته شده موجود است، آب خود را از دست داده و تشکیل اکسید کلسیم می دهد. سپس خنک شدن مجدد و در معرض رطوبت قرار گرفتن باعث می شود، تا از نو عمل هیدراته شدن حاصل شود که این عمل به علت انبساط حجمی موجب بروز تنشهای مخرب می گردد. هچنین انبساط و انقباض نا هماهنگ و متمایز (DIFFERENTIAL EXPANSION AND CONTRACTION)مواد تشکیل دهنده بتن مسلح مانند آرماتور، شن، ماسه و ... می توانند در ازدیاد تنشهای تخریبی نقش مؤثری داشته باشند.

7- عمل یخ زدگی (FROST ACTION)
برای بتنهای خیس، عمل یخ زدگی یک عامل تخریب می باشد، چون آب به هنگام یخ زدن ازدیاد حجم پیدا کرده و باعث تولید تنشهای مخرب درونی شده و لذا بتن ترک می خورد. ترکها و درزهائیی که نتیجه یخ زدگی و ذوب متناوب می باشند، باعث می گردند سطح بتن به صورت پولکی درآمده و بر اثر فرسایش، خرابی عمق بیشتری یابد بنابراین عمل یخ ز دگی بتن و میزان تخریب حاصله، بستگی به درجه تخلخل و نفوذپذیری بتن دارد که این موضوع علاوه بر تأثیر ترکها و درزهاست.

8- نمکهای ذوب یخ (DE-ICING SALTS)
اگر برای ذوب نمودن یخ بتن، از نمکهای ذوب یخ استفاده شود، علاوه بر خرابیهای حاصله از یخ زدگی، ممکن است همین نمکها نیز باعث خرابی سطحی بتن گردند. چون باور آن است که خرابیهای حاصل از نمکهای ذوب یخ، در نتیجه یک عمل فیزیکی به وقوع می پیوندد، غلظت نمکها، موجود بودن آبی که قابلیت یخ زدگی داشته باشد و در کل فشارهای هیدرولیکی و غشایی (OSMOTIC) نقش بسیار مهمی در دامنه و وسعت خرابیها ایفا می کنند.

9- عکس العمل قلیایی سنگدانه ها (ALKALI-AGGREGATE REACTION)
در این قسمت می توان از واکنشهای "قلیایی- سیلیکا" و "قلیایی- کربناتها" نام برد.
عکس العمل قلیایی – سیلیکا(ALKALI-SILICA) عبارتست از: ژلی که از عکس العمل بین هیدروکسید پتاسیم و سیلیکای واکنش پذیر موجود در سنگدانه حاصل می شود. بر اثر جذب آب، این ژل انبساط پیدا کرده و با ایجاد تنشهایی منجر به تشکیل ترکهای درونی در بتن می شود. واکنش قلیایی –کربنات، بین قلیاهای موجود در سیمان و گروه مشخصی از سنگهای آهکی (DOLOMITIC) که در شرایط مرطوب قرار می گیرند، به وقوع می پیوندد. در اینجا نیز انبساط حاصله باعث می شود تا ترکهایی ایجاد شود یا در مقاطع باریک خمیدگیهایی به وجود آید.

10- کربناسیون (CARBONATION)
گاه لایه حفاظتی که در مجاورت آرماتور داخل بتن موجود است، در صورت کاهش PH بتن اطراف، به کلی آسیب دیده و از بین می رود. بنابراین نفوذ دی اکسید کربن از هوا، عکس العملی را با بتن آلکالین ایجاد می نماید که حاصل آن کربنات خواهد بود و در نتیجه درجه PH بتن کاهش می یابد. همچنان که این عمل از سطح بتن شروع شده و به داخل بتن پیشروی می نماید؛ آرماتور بتن تحت تأثیر این عمل دچار خوردگی می گردد. علاوه بر خوردگی، دی اکسید کربن و بعضی اسیدهای موجود در آب دریا می توانند هیدروکسید کلسیم را در خود حل کرده و باعث فرسایش سطح بتن گردند.

11- علل دیگر (OTHER CAUSES)
علل بسیار دیگری نیز باعث آسیب دیدگی و خرابی بتن می شوند که در سالهای اخیر شناسایی شده اند. بعضی از این عوامل دارای مشخصات خاصی بوده و کاربرد بسیار موضعی دارند. مانند تأثیر مخرب چربیها بر کف بتن کشتارگاهها، مواد اولیه در کارخانه ها و کارگاههای تولیدی، آسیب حاصله از عوارض مخرب فاضلابها و مورد استفاده قرار دادن سازه هایی که برای منظورها و مقاصد دیگری ساخته شده باشند، نه آنچه که مورد بهره برداری است. مانند تبدیل ساختمان معمولی به سردخانه، محل شستشو، انباری، آشپزخانه، کتابخانه و غیره. با این همه اکثر آنها را می توان در گروههای ذیل طبقه بندی نمود:

(الف) ضربات و بارههای وارده (ناگهانی و غیره) در صورتی که موقع طراحی سازه برای این گونه بارگذاریها پیش بینیهای لازم صورت نگرفته باشد.
(ب) اثرات جوی و محیطی
(پ) اثرات نامطلوب مواد شیمیایی مخرب

ارزیابی رفتار لرزه ای بناهای تاریخی و قدیمی   

ارزیابی رفتار لرزه ای بناهای تاریخی و قدیمی 



ارزیابی رفتار لرزه ای بناهای تاریخی و قدیمی ) با مطالعه موردی بنای تاریخی شیخ شهاب الدین اهری)

 

خلاصه

  هدف از این مقاله تحقیق سازوکار گسیختگی اجزای بنای تاریخی شیخ شهاب الدین اهری و تعیین مناطق مستعد خرابی سازه است. از آنجاییکه شهرستان اهر یکی از شهرستان های زلزله خیز ایران و با خطر نسبی زلزله زیاد می باشد. لذا با توجه به وجود گسلهای متعدد در این منطقه و همچنین اهمیت این بنا از لحاظ تاریخی، فرهنگی و گردشگری آسیب شناسی و مقاوم سازی این بنا را اجتناب ناپذیر می سازد. نظر به اینکه مصالح مصرفی در این بنا از نوع مصالح بنایی با قدرت چسبندگی پایین می باشد و همچنین با توجه سوابق آسیب پذیری این بنا در برابر زمین لرزه های قبلی به نظر می رسد که این بنا زلزله های نسبتاً شدید ضعیف باشد. هدف از این پژوهش، بررسی آسیب پذیری این بنا در برابر زلزله های محتمل می باشد. اصلاح زلزله های انتخابی برای بارگذاری لرزه ای، با بیشینه شتاب افقی امکانپذیر بدست آمده برای این منطقه انجام شده است. پس از ایجاد مدل اجزای محدود در نرم افزار Ansys و انجام آنالیزهای مختلف، نتایج گوناگونی مورد بررسی قرار گرفتند.

 

کلمات کليدي: رفتار لرزه ای، بناهای تاریخی ،آنالیز دینامیکی، شیخ شهاب الدین اهری ، مدلسازی اجزاء محدود

 

1. مقدمه

 

  اهميت بناهاي تاريخي ايران بلحاظ فرهنگي، هنري و زيبايي شناسي بر کسي پوشيده نيست چرا که اين بناها هويت فرهنگي گذشتگان را در خود حفظ کرده است و همچنين عامل تحکيم وحدت ملي مي باشند. اين آثار پر ارزش با عوامل طبيعي و غير طبيعي در دوره هاي گذشته مورد تهديد قرار گرفته اند چه بسا بناهايي که هيچ اثري از آنها امروزه وجود ندارد. از آنجا که مشخصاً در طول طرح و ساخت اين بناها اثرات زلزله ملاحظه نشده اند لذا ضرورت بايد عملکرد اين بناها در مواجهه با اين پديده طبيعي شناسايي شده و در نهايت اقدامات لازم جهت مقاوم سازي بنا و در مواردي نيز بازسازي آن انجام گيرد. از آنجاييکه شهر اهر يکي از شهرهاي زلزله خيز ايران و با خطر نسبي زلزله زياد است و همچنين اهميت بنای تاریخی شیخ شهاب اهر از لحاظ تاريخي، فرهنگي و گردشگري، آسيب شناسي و مقاوم سازي اين بنا را اجتناب ناپذير مي سازد.]1[

 

2. بازشناسی بقعه شیخ شهاب الدین اهری

  بقعه شیخ شهاب الدین اهری در پارک شیخ شهاب الدین قرار گرفته و آرامگاه شیخ شهاب الدین محمد اهری- عارف بزرگ قرن هفتم هجری- است. دارای 1497 مترمربع بوده و ساختمانی مشتمل بر خانقاه، مسجد، ایوانی بلند، مناره ها و غرفه های متعدد است. خانقاه اين بنا داراي فضاي بزرگي است كه زير گنبد دو پوش قرار گرفته و مقطعي مربعي شكل دارد و هر ضلع آن ۱۱/۲۰متر ،ارتفاع آن ۱۸متر و ضخامت ديوارهايش ‪ ۱/۳۰متر مي‌باشد كه در اصطلاح محلي به "قوشخانه" معروف است. در شکل های 1 و 2 نمای بنا و نقشه های ساره ای و معماری آورده شده است.

خانقاه: فضای بزرگی که زیر گنبد دو پوش قرار گرفته مقطعی مربعی شکل دارد که هر ضلع آن 20/11 متر است و ارتفاع آن 18 متر و ضخامت دیوارهایش 30/1 متر می باشد و در اصطلاح محلی به قوشخانه معروف است و در طرفین خانقاه اتاقهایی به ابعاد 30/6 * 60/9 متر و قرینه هم ساخته شده اند که به چینی خانه ( محل نگهداری ظروف چینی ) معروف شده است

  مسجد: این قسمت در شرق بقعه به ابعاد 90/60 * 30/9 متر واقع شده و با گچ بریها و نقاشی هایی تزئین یافته و دور تا دور دیوارهایش حاوی دستخط هایی است که از میان آنها دست نوشته های شیخ بهائی ، شاه عباس سوم ، ابوالقاسم نباتی شناخته شده است

 

شکل 1 – تصاویری از بنای زیبای بقعه شیخ شهاب

 

  

شکل 2 – نقشه های معماری و سازه ای بنا

 

3. آنالیز بناهای تاریخی 

 

به طور کلی آنالیز بناهای تاریخی کاری پیچیده است. زیرا، اولاً محدودیت منابع جهت مطالعه رفتار مکانیکی مصالح بنایی از جمله آزمایش های غیرمخرب در محل، آزمایش تجربی آزمایشگاهی بعدی و توسعه ابزارهای عددی معتبر و ثانیاً مشکلات بکارگیری اطلاعات موجود در آنالیز بناهای تاریخی که عامل مهمتری است، وجود دارد. از مهمترین این مشکلات می توان به موارد متداول زیر اشاره نمود :

* نبود اطلاعات مربوط به ابعاد هندسی قسمت های تخریب شده بنا  

* از مصالح تشکیل دهنده هسته داخلی المان های سازه ای اطلاعاتی در دسترس نیست

 تشخیص خواص مکانیکی مصالح بکار گرفته در بنا مشکل و گران است*

به علت کیفیت ساخت و استفاده از مصالح طبیعی، تغییرات زیادی در خواص مکانیکی مصالح مشاهده می شود *

* تغییرات چشمگیر در اصل و ترکیب المان های سازه ای مربوط به بناهای با دوره طولانی

* توالی و ترتیب ساخت بنا ناشناخته است

آسیب های موجود در بنا ناشناخته است *

*دستورالعمل های و آیین نامه ها غیر کاربردی می باشند. , 2]1 [

4. لرزه زمینساخت، گسل های بنیادی و کواترنر در پهنه استان آذربایجان شرقی 

 

  وقوع زمین لرزه های بزرگ و مخرب در گذشته در سطح ایران به ویژه سلسله جبال البرز در شمال و زاگرس در جنوب غرب ایران و همچنین منطقه ی آذربایجان بر اثر حرکت صفحه عربستان به طرف شمال و فشار آوردن آن به صفحه ایران می باشد. گستره آذربایجان شرقی از نواحی لرزه خیز ایران است. رویداد لرزه های متعدد تاریخی اثر مهم و قابل توجهی در تاریخ تکوین و تحولات این ناحیه از سرزمین ما داشته است. به طور کلی سه روند لرزه زمین ساختی فعال تبریز زنجان، زرینه رود- اراک و ارس گستره آذربایجان را تحت تاثیر قرار داده اند.[3] گسل شمال تبریز را می توان به عنوان جنبانترین روند لرزه خیز در کل گستره آذربایجان معرفی نمود و انتظار می رود که در آینده مهمترین رویدادهای مهلرزه ای استان در اثر فعالیت مجدد این پهنه گسلی رخ دهد.[4] لذا مهمترین روندهای ساختاری در گستره استان معرفی در ادامه معرفی می شوند. این روندها در نقشه ی لرزه زمینساخت این ناحیه در شکل(3) قابل مشاهده است. به طور کلی از نظر لرزه زمینساخت جنبا، روندهای لرزه خیز تبریز – زنجان، زرینه رود – اراک و ارس گستره آذربایجان را تحت تاثیر قرار داده اند. شهراهر به علت واقع شدن در جوار گسل جنوب اهر، محلی پر خطر از دیدگاه لرزه خیزی می باشد بطوری که برای این محل بیشینه شتاب افقی حدود 0.36 g محاسبه شده است.(جدول 1 ) بنابراین بطور کیفی می توان گفت که آثار تاریخی اهر در وضعیت خطرناکی قرار دارند و زلزله عامل تهدید کننده جدی برای ابنیه تاریخی این شهرستان است. لذا در صورت اولویت بندی برای رسیدگی به بناهای تاریخی با توجه به معیارهای مبتنی بر ارزش معماری بناها و آسیب پذیریشان در برابر زلزله، به این نتیجه می رسیم که بنای شیخ شهاب اهر در اولویت قرار دارد.

 

شکل 3 – نقشه لرزه زمینساخت پهنه استان آذربایجان شرقی

 

 

جدول 1- محاسبه بیشینه پارامترهای جنبشی شدید زمین در گستره استان آذربایجان شرقی

سرچشمه خطی لرزه¬زا ( مهمترین سرچشمه لرزه¬زا نسبت به شهر) بیشینه پارامترهای جنبش شدید زمین MCE

گسل طول (کیلومتر) طول گسیختگی (کیلومتر) بزرگا شدت بیشینه بر روی گسل I(MSK) فاصله از گسل (کیلومتر) بیشینه شتاب افقی(g%) PGA بیشینه شدت در محل 1(MSK)

گسل جنوب اهر 62 23 5/6 VII+ 8 36% VII+

 

5. مدل اجزای محدود ( به روش مدلسازی ماکرو)

 

  بر پایه این روش از مدلسازی مصالح بنایی، نمی¬توان واحد¬های منفرد و اتصالات را از یکدیگر تشخیص داد و محیط مصالح بنایی به صورت پیوسته در نظر گرفته می¬شود به این معنی که آجرها و ملات و سطح مشترک ملات و آجر به صورت یک ماده همگن معادل فرض می¬گردد. خواص فیزیکی این محیط با انجام آزمایشات، و یا متوسط¬گیری وزنی بین خواص فیزیکی محیط آجر و ملات تعیین می گردد. یکی از این پارامترها که در نتایج آنالیز تاثیر زیادی دارد، مدول الاستیسیته مصالح است. در ادامه رابطه ای جهت تعیین دقیقتر این پارامتر ارائه شده است.

تعیین مدول الاستیسیته معادل مصالح بنایی : جهت تعیین مدول الاستیسیته مصالح بنایی برای بارگذاری¬های بدون خروج از مرکزیت رابطه ای به صورت زیر ارائه شده است. [8]

عوامل تاثیرگذار در رابطه (1) مشخصات هندسی و خواص مکانیکی اجزای اساسی تشکیل دهنده مصالح می باشد.

(1):  

 که در آن نسبت حجمی ملات و آجر با استفاده از روابط(2) و (3) تعیین می گردد.

  (2): (3):  

ضخامت ملات و آجر مدول الاستیک ملات و آجر و ضریب پواسون ملات و آجر  

  معمولا روش مدلسازی ماکرو برای آنالیز سازه های بنایی بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش نیز به علت حجیم بودن سازه و تعداد بی شمار آجرهای بکار رفته، از این روش جهت مدلسازی محیط بنایی استفاده شده است. بدین منظور و با توجه به خصوصیات مکانیکی مصالح مصرفی، مدلسازی سه بعدی در نرم افزار Ansys انجام شده و تحلیل های مختلف بر روی مدل صورت گرفته است. از جمله المان های مورد استفاده در مدلسازی SOLID45 می باشد. مدل هندسی سازه به علت حجم بزرگ و پیچیدگی فراوان، پس از مدلسازی در نرم افزار Solid Works به محیط نرم افزار Ansys انتقال داده شد و سپس اقدام به مش بندی مدل گردید. مدل ایجاد شده که در شکل 4 قابل مشاهده می باشد در مجموع از 224000 المان تشکیل شده است که برای آنالیز دینامیکی، هزینه زمانی و سخت افزاری زیادی بکار رفته است.  

 

مشخصات مکانیکی مصالح : ، و  

 

6. آنالیز مدل اجزای محدود تحت بارگذاری ثقلی

 

  مدل اجزای محدود ارگ با استفاده از المان 8 گرهی Solid45 ایجاد شده است.. برای المان ها رفتار الاستیک خطی در نظر گرفته شده است. محیط مصالح بنایی در این مدل ایزوتروپ همگن در نظر گرفته شده است.

از تلفیق نتایج حاصل از تغییر شکل سازه در جهت محورهای x,y در جهت محورهای اصلی می توان مکانیزم های گسیختگی محتمل بنا را حدس زد. از نتایج کانتور های تغییرمکان که در شکل 5 آورده شده است،مشاهده می شود که مناره ها تمایل به تغییرشکل در جهت مثبت محور y دارند در حالی که همین تغییرشکل ها برای نواحی اطراف گنبد نزدیک به صفر و یا مقادیر منفی (یعنی تغییرمکان در خلاف جهت محور y) هستند. که می تواند بیانگر این باشد که گنبد در مقطعی به موازات محور x دارای تنش های کششی است. لازم به ذکر است که ترکهای موجود در گنبد (شکل 4) نیز در همین راستا می باشند و این مطلب را تایید می کنند.

 

7. آنالیز مودال

 

تحلیل مودال به روش Subspace Method برای 30 مود اول در جهت محورهای اصلی x,y جداگانه بدست آمد که در شکل¬ (6) نشان داده شده است. مود غالب در جهت محور اول،مود 2 و مود غالب برای جهت محور دوم مود اول بدست آمد. اگر بنا را در سه طبقه در نظر گرفته شود، با مشاهده تغییرشکل های مودی، مشاهده می شود که طبقه اول دارای سختی زیادی نسبت به دو طبقه دیگر دارد. همچنین مشاهده می شود که طبقه سوم نسبت به دو طبقه پایین تر طبقه نرم محسوب می شود.

 

 

شکل 4 – مدل اجزای محدود بقعه و معرفی نقاط کنترلی

 

 

شکل5– نتایج تحلیل مدل تحت اثر وزن خودش

 

شکل 6 – تغییرشکل های مودی و پریود 10 مود اول

8. آنالیز تاریخچه ی زمانی

 

با انتخاب تعدادی زیادی از شتابنگاشت های مناسب منطقه از جمله زلزله های چی چی، کوبه، طبس، منجیل، دوزسی، ارزینکن والسنترو و... اقدام به تحلیل لرزه ای مدل عددی گردید. برای تعیین زلزله ای که سازه را در ناحیه تشدید قرار دهد اقدام به تهیه طیف های پاسخ شتابنگاشت زلزله های منتخب نموده و شتابنگاشتی را که بزرگترین پاسخ را برای سازه ارائه دهد، برای اعمال به مدل انتخاب می شود. طیف پاسخ واقعی و مقیاس شده این شتابنگاشت ها در شکل (7) آورده شده است طیف های منجیل، طبس به ترتیب بزرگترین پاسخ ها را دارند. . شتابنگاشت زلزله منجیل از میان شتابنگاشت های ذکر شده انتخاب گردید. به طوری که ماکزیمم شتاب افقی زمین در این شتابنگاشت m/s253 /3 رسانده و به مدل اعمال گردید که در شکل (8 ) قابل مشاهده می باشد. در آنالیز اولیه ای که برای 30 ثانیه رکورد انجام گرفت، مشاهده گردید که در 15 ثانیه اول اکثر نتایج مهم و قابل توجه بدست می آیند و بقیه رکورد سهم چندانی در نتیجه ندارد. لذا نتایج برای 15 ثانیه اول ارائه شده است.

 

 

شکل 7 – مقایسه طیف پاسخ شتابنگاشت های انتخابی

 

 

شکل 8 – شتابنگاشت زلزله منجیل

 

شکل 9 – تاریخچه تغییر مکان نقاط کنترلی در اثر تحریک لرزه ای شتابنگاشت زلزله منجیل

 

 

شکل10– تاریخچه تغییر مکان نقاط کنترلی در اثر تحریک لرزه ای شتابنگاشت زلزله منجیل

 

 

شکل 11 – تاریخچه ی شیب خط فرضی متصل کننده نوک مناره ها

 

 

شکل 2 1– تاریخچه تغییرات تنش در نقطه کنترلی 6 در اثر تحریک لرزه ای شتابنگاشت زلزله منجیل

 

 

شکل 13– تاریخچه تغییرات تنش در نقطه کنترلی 6 در اثر تحریک لرزه ای شتابنگاشت زلزله منجیل

 

در شکل 9 تاریخچه تغییر مکان نقاط کنترلی در اثر تحریک لرزه ای شتابنگاشت زلزله منجیل در جهت محور اول نشان داده شده است. سختی زیاد طبقه اول از این نمودار قابل مشاهده است. همچنین نتایج بارگذاری برای جهت محور دوم در شکل 10 قابل مشاهده است. از مقایسه تغییر مکان شکل های 9 و 10 مشخص است که تغییرمکان ماکزیمم در نوک مناره در اثر تحریک در جهت محور دوم اتفاق افتاده است.

در شکل 11،شیب خط فرضی متصل کننده نوک مناره ها نشان داده شده است. بدین صورت که اگر خطی فرضی در نظر بگیریم که نوک مناره ها را به هم متصل کند، و شیب مثبت آن در جهت مثبت محور اول و پادساعتگرد باشد، تاریخچه ی شیب خط فرضی را در این شکل نشان می دهد. همانطور که در اشکال مودی مشخص شد این فرم تغییر شکل مربوط به مد 2 بود که در جهت محور اول غالب بود. و شکل 11 نیز از نتایج بارگذاری در جهت همین محور بدست آمده است.

در شکل 12 و 13 نیز تاریخچه تغییرات تنش در نقطه کنترلی 6 در اثر تحریک لرزه ای شتابنگاشت زلزله منجیل نشان داده شده است. همانطور که مشاهده می شود در اثر اعمال بارگذاری لرزه ای در جهت محور اول مقادیر تنش های کششی زیادی در جهت محور y در این نقطه از سازه بوجود می آید.

 

9. نتيجه¬گيري

 

  بنا در طبقه اول از استحکام و سختی خوبی برخوردار بوده و در صورت ارائه طرحی جهت مقاوم سازی باید نسبت به تقویت آن در طبقات بالاتر اقدام نمود. برای بارگذاری در جهت محور دوم مقادیر بالاتری هم برای تغییرمکان ها و هم برای تنش ها داریم. لذا بنا در این جهت آسیب پذیرتر خواهد بود. و در صورت ارائه طرحی جهت مقاوم سازی بنا در برابر بارگذاری لرزه ای تقویت بنا در این جهت در اولویت قرار دارد. مناره ها، دیوار متصل کننده مناره ها که به عنوان بازوی کوپل آنها محسوب می شوند و همچنین گنبد و دیوار زیر آن نیاز به تقویت و بهسازی دارند.

 

 

9. مراجع

مرجع اصلی: ارزیابی رفتار لرزه ای بناهای تاریخی و قدیمی ) با مطالعه موردی بنای تاریخی شیخ شهاب الدین اهری)

Assessment Seismic Behavior of The

 Historical Structures (Case Study: Sheikh Shahabe Ahar)

 

مجید پورامینیان ،ارژنگ صادقی 1- کارشناس ارشد سازه، دانشگاه تربیت معلم آذربایجان، تبریز (09113928867) 2- دکتری سازه فضاکار، دانشگاه تربیت معلم آذربایجان، تبریزMajeed_aminian@yahoo.com

 

1. پورامینیان، مجید، (1387)، " ارزیابی لرزه ای بناهای تاریخی( با مطالعه موردی بنای تاریخی ارگ علیشاه تبریز)" پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم آذربایجان،تبریز.

2. Lourenco. P.B: Assessment, diagnosis and strengthening of Outeiro church, Portugal; Con build mat; 2005, 19, 634-645.

3- شاه پسند زاده ، مجید: بررسی مقدماتی لرزه¬خیزی، لرزه زمینساخت و خطر زمین لرزه گسلش در پهنه استان آذربایجان شرقی؛ مهدی زارع، موسسه بین المللی زلزله شناسی و منهدسی زلزله، ایران / تهران، شهریور 1374، 2/7 – 95 – 74.

4- ذکاء، یحیی: زمین لرزه¬های تبریز؛ ایران / تهران ؛ کتاب سرا، چاپ اول، زمستان 1368.

5. پورامینیان، مجید، (1387)، " ارزیابی رفتار لرزه ای بنای تاریخی ارگ تبریز)" چهارمین گنگره ملی عمران، دانشگاه تهران،اردیبهشت 1387.

6. Boothby, Thomas E.: Manual for the Assessment of Load–Bearing Unreinforced Masonry Structures; Huriy Sezar Atamturkur, Ece Erdogmus; USA/ Pensylavania; University Park, 5May 2006

7. Bani- Han, Khaldon: Analytical evaluation of repair and stregthening measures of Qasr al – Bint historical monument – Petra, Jordan: samer Barakat; Journal of Engineering Structures; 2006, 28, 1355-1366

8. Blasi. C: the Fractures of the French pantheon: Survey and Structural analysis; Coisson .E; Iori. I; Engineering Fracture mechanics; Article in press 2007

9. Moon , Franklin L.: Rocommendations for Seismic Evaluation and Retrofit of Low – Rise URM Structures; Tianyi Yi; Roberto T. Leon ; Lawrence F. kahn ; Journal of Structural Engineering @ ASCE ; 2006,132,5 , 663-672.

10. Ansys (2004) http://www.ansys. com FE_software, SAS IP Inc.

11. Oliveira, D.V: Experimental and numerical analysis of blocky masonry structures under cyclic loading, Ph.D Thesis, Portugal, guimaraes, University of Minho, Department of civil Engineering, Jan 2003.

 


نام معمارهای برتر

نورمن فاستر

 

نورمن فاستر ، در اول ماه ژوئن در شهر منچستر متولد شد .

زها حدید

 

زَها حدید از معماران برجسته بریتانیایی در سبک واسازی است.

 آندره گدار 

 

 آندره گدار، معمار نخستین ساختمان کتابخانه ملی ایران

جمال آباد، نام روستایی در دامنه جنوبی ارتفاعات البرز است. این روستا به مانند دیگر ارتفاعات شمال تهران، خوش آب و هواست و تابستان هایی خنک را برای شهروندان تهرانی نوید می داده است. منازل یا به عبارت بهتر، باغچه های سبز و خرمی داشت که درختان میوه و چنار، سرو و سپیدار، زینت بخش آن بود. در یکی از این خانه ها و در حدود شصت سال پیش، مردی فرانسوی زندگی می کرد که اهالی بومی جمال آباد، وی را به نام مسیو می شناختند. پیرمرد موقر و آراسته ای که گهگاه برخی از رجال و صاحب منصبان شهری به دیدارش می آمدند و ساعت ها با او گفت وگو می کردند. روستاییان زحمتکش و ساده دل از جایگاه بلند این پیرمرد خبر نداشتند ولی با این غریبه خوش برخورد احساس بیگانگی هم نمی کردند.

پيشگامان معماري مدرن
  


گاهي دشوار است آنجا را كه گذشته پايان مي گيرد و حال آغاز مي شود به وضوح تفكيك كنيم. قرون و اعصار مراحلي از تكامل اند كه نه پاياني دارند و نه آغازي. رايت همان قدر به نياكانش تعلق داشت كه نياكانش به آينده.

رنزو پیانو
  


در ۱۴ سپتامبر ۱۹۳۷ در شهر جنوا محله پلیی به دنیا آمد.در مدرسهٔ ابتدایی چیزی نمانده بود که از مدرسه اخراج شود.

 سانتیاگو کالاتراوا 
  


سانتیاگو کالاتراوا در ۲۸ ژوئیه ۱۹۵۱ میلادی در حومهٔ شهر والنسیا در اسپانیا به دنیا آمد. در همان شهر تحصیلات خود را در مدرسهٔ هنر و معماری به پایان رساند.

پیتر آیزنمن
  


پيتر آيزنمن در ۱۱ اگوست سال ۱۹۳۲ در نيوارك، ايالت نيوجرسي به دنيا آمد. او مدرك ليسانس معماري خود را از دانشگاه كرنل، مدرك فوق ليسانس خود را از دانشگاه كلمبيا و دكتراي خود را از دانشگاه كمبريج دريافت كرد. به وي يك دكتراي افتخاري هنرهاي زيبا از طرف دانشگاه ايلينويز شيكاگو اهدا شد.

فرانک گری
  


او در سال ۱۹۲۹ م در خانواده‌ای یهودی در شهر تورنتوی کانادا (با نام اصلی فرانک اون گلدبرگ ) دیده به جهان گشود

تادائو آندو

 

در 13 اكتبر 1941 ميلادي در اوزاكاي ژاپن ديده به جهان گشود، در سال 1960 م . به يك بكسر حرفه اي تبديل شد. در سالهاي 69- م . تعاليم خود آموخته و غير آكادميك خود را به عنوان يك معمار با سفرهاي آموزشي به اروپا، آمريكا و آفريقا و مطالعه بر روي خانه هاي فرانك لويدرايت و كارهاي مدرنيسم قديمي (كلاسيك) تكميل كرد .

هادی میر میران
  


مهندس سید هادی میرمیران معمار برجستهء ایرانی که طی چهار دهه فعالیت حرفه ای خود موفق به خلق آثار برجسته و قابل اعتنایی گردید. از میان آثار وی می توان به ساختمان کانون وکلای دادگستری مرکز، ساختمان کنسولگری ایران در فرانکفورت، ساختمان مرکزی بانک توسعه صادرات ایران، ساختمان مجموعه ورزشی رفسنجان، طرح ساختمان کتابخانه ملی ایران (اجرا نشده) ، طرح ساختمان فرهنگستان های جمهوری اسلامی ایران (اجرا نشده) و طرح ساختمان موزه ملی آب (اجرا نشده) اشاره کرد.

نادر خلیلی

 

 نادر خلیلی معمار ایرانی‌تبار مقیم آمریکا درگذشت؛ پروفسور نادرخلیلی که تحصیلات اصلی خود را در ترکیه به انجام رسانده‌بود، ۳۵ سال پیش سفر را با یاماها ۱۲۵ خود در بیایان‌های مرکز ایران آغاز کرد و در صحراهای کالیفرنیا به پ‍ایان برد.

هوشنگ سیحون
  


مهندس هوشنگ سیحون در سال ۱۲۹۹ و در خانواده اى اهل موسیقى به دنیا آمد.

ریچارد راجرز 
  


ریچارد راجرز در سال ۱۹۳۳، در فلورانس ایتالیا به دنیا آمد. پدر او پزشک بود و مادرش علاقه زیادی به طراحی مدرن داشت.

لوکوربوزیه
  


لوکوربوزیه (۲۷ آگوست ۱۹۶۵–۶ اکتبر ۱۸۸۷)، اسم مستعار چارلز ادوارد ژان نرت گریس است. او یک معمار معروف بود که با سبکی که امروزه سبک بین المللی نامیده می شود به همراهی لودویگ میس واندر روهه، والتر گروپیوس و تئو وان داربورگ کار می کرد. او همچنین در طراحی مبلمان دستی داشت.

یورگن مایر
  


یورگن مایر، معمار آلمانی، استاد دانشگاه و مدیر گروه معماری، دفتر کار وی در برلین واقع است. یکی از پروژه های آنان طرح توسعه پلازای "انکارناسیون" واقع در "سویـلا"ی اسپانیاست که سازه ای ارگانیک همانند یـک قارچ را داراست و شامل فضاهایـی چون فروشگاه ها، رستوران و بار است.این بنا به عنوان نـماد شهری "سـویـلا"در دوران معـاصـر مـحسـوب مـیشـود .

فرشیده موسوی
  


او این رشته را در دانشگاه های GCD، کالج لندن، داندی و مدرسه معماری بارتلت تدریس می کند. پیش از تاسیس دفتر معماری خارجی همراه با آلخاندرو زارا یولو در سال 1992 در لندن، موسوی مسوولیت طراحی ساختمان رنزوپیانو در جنوا و اداره دفتر معماری کلان شهر روتردام را نیز بر عهده داشت.

پل اندرو
  


پل اندرو به سال 1938 در فرانسه به دنیا آمد و در سال 1968 از دانشگاه پلیتکنیک فارغالتحصیل شد. او در دوران فعالیت خود جوایز بسیاری را کسب کرده است، ...

آنتوني گائودی

 

آنتوني گائودي، معمار مشهور اهل ناحيه كاتالونياي كشور اسپانيا، از جمله بزرگترين معماران جهان در اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم است و به خاطر سبك معماري مدرن و به شدت شخصي‌اش شهرت فراواني دارد. از جمله آثار معماري فراواني كه گائودي در طول زندگي خويش خلق كرد، هفت اثر كه همگي در بارسلون يا حومه آن قرار دارند، تحت عنوان واحد «آثار آنتوني گائودي» از سال 1984 در فهرست ميراث جهاني يونسكو ثبت شده‌اند.

هرتزوگ و دمورن
  


گاهی به اندیشه و آثار هرتزوگ و دمورن

آنچه كه براي ما جالب است، رابطه بين تصاوير مرئي ونامرئي جهان هستي است... ژاکوب هرتزوک

اسکار نیمایر

 

اسکار نیمایر معمار برزیلی و طراح بنای مرکز سازمان ملل در نیویورک است.

او در شهر ریو دو ژانیرو زاده شد. در همان شهر در سال ۱۹۳۴ از مدرسه هنرهای زیبا درجه مهندسی معماری دریافت کرد. در ۱۹۴۵ عضو حزب کمونیست برزیل شد. عضویت در این حزب بارها برایش دردسر آفرین بود. در دوره دیکتاتوری نظامی برزیل به دفترش حمله کردند و ناچار از زندگی در اروپا شد. فیدل کاسترو گفته بود «من و اسکار نیمایر آخرین کمونیست‌های کره زمین هستیم.» 

در سال ۱۹۴۷ با طرح بنای مرکز سازمان ملل متحد در نیویورک شهرتی جهانی یافت. 

در ۱۹۵۶ رئیس‌جمهور برزیل از او خواست طرحی برای برازیلیا، پایتخت جدید برزیل بدهد. برازیلیا بزرگ‌ترین طرح معماری او بود و نی‌مه‌یر در آن بسیاری از اندیشه‌های نوی خود را بکار برد. 

در ۱۹۸۸ برنده جایزه معماری پریتزکر شد.

آنتونی گائودی



 

 معمار مشهور اهل ناحیه كاتالونیای كشور اسپانیا، از جمله بزرگترین معماران جهان در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است و به خاطر سبك معماری مدرن و به شدت شخصی‌اش شهرت فراوانی دارد. از جمله آثار معماری فراوانی كه گائودی در طول زندگی خویش خلق كرد، هفت اثر كه همگی در بارسلون یا حومه آن قرار دارند، تحت عنوان واحد «آثار آنتونی گائودی» از سال 1984 در فهرست میراث جهانی یونسكو ثبت شده‌اند. 
گائودی در سال 1852 میلادی در ناحیه توراگونا در ایالت كاتالونیای اسپانیا متولد شد. . پدر گائودی آهنگر بود و او كوچك‌ترین فرزند در میان پنج فرزند خانواده بود.



 گائودی از همان نخستین سال‌های كودكی به خاطر ابتلاء به بیماری رماتیسم قادر به بازی با دیگر كودكان همسال خود نبود و به خاطر درد شدید پاهایش، هر بار كه قصد خروج از خانه را داشت باید از قاطر استفاده می‌كرد. این بیماری همچنین موجب می‌شد تا او قادر به حضور در بسیاری از كلاس‌هایش نباشد و گائودی به این ترتیب از همان نخستین سال‌های كودكی فرصت مشاهده و تعمق در طبیعت و طراحی‌های طبیعی را پیدا كرد. به گمان كارشناسان تاریخ هنر، برخورد نزدیك گائودی با طبیعت در این سال‌ها به شكل‌گیری دو ویژگی مهم او كه بعدها نقش كلیدی در آثارش ایفا كرد ــ یعنی مشاهده و تحلیل طبیعت ــ كمك فراوانی كرد. 
گائودی از همان نخستین سال‌های تحصیل هوش و خلاقیت خود را نشان داد و هر چند شاگرد ممتازی نبود، اما در درس‌های خاصی چون هندسه استعداد فراوانی از خود نشان داد. گائودی از همان نخستین برخورد شیفته هندسه شد و این شیفتگی كه تا پایان عمر او نیز ادامه داشت، مسیر حرفه‌ای گائودی را نیز مشخص كرد. 
گائودی از سال 1873 وارد مدرسه معماری تكنیكا سوپریور شد و پس از فارغ‌التحصیلی در رشته معماری در سال 1878، بلافاصله كار طراحی و معماری را آغاز كرد. 
گائودی با مطالعه دقیق زوایا و پیچ و خم‌های اشكال طبیعی، آن‌ها را وارد طراحی‌های خود كرد و به جای اتكا به اشكال هندسی صرف، طبیعت را مبنای كار معماری خود قرار داد. این امر خود را در استفاده فراوان گائودی از سازه‌های سهمی شكل و هذلولی شكل نشان می‌دهد كه با توجه به پیشرفت‌های تكنولوژیك ناشی از انقلاب صنعتی، منجر به شكل‌گیری یك سبك معماری خاص در آثار گائودی شد. 
نخستین آثار معماری گائودی به سبك گوتیك و شیوه‌های معماری سنتی كاتالونیایی ساخته شدند، اما او خیلی زود سبك شخصی و متمایز خاص خود را در معماری پیدا كرد. گائودی در این دوره تا حد زیادی تحت تأثیر اوژن ویولت لودوك، معمار مشهور فرانسوی قرار داشت. هر دوی این معماران از اساتید معماری پیش از خود فراتر رفتند و با طراحی عمارت‌های بدیع و نامنظم، دوره‌ جدیدی را در تاریخ معماری جهان رقم زدند. آثار معماری گائودی در زمره آثار جنبش هنر نو قرار می‌گیرد كه از پیش‌قراولان معماری مدرن و امروزی بود. 
گائودی استفاده از قوس‌های سهموی، اشكال طبیعی و ارگانیك و نوعی سیالیت را با سبك معماری خود آمیخت و با مطالعه دقیق اصول جاذبه و منحنی‌های زنجیری، به نوآوری‌های زیادی در زمینه معماری نائل شد (برای مثال گائودی بسیاری از طاق قوسی‌های آثار خود را برعكس طراحی كرده است و برای حفظ تعادل آن‌ها از وزنه‌های فراوانی كه به شبكه به هم متصلی از ریسمان‌ها آویخته شده استفاده كرده است).
هرچند گائودی چون یك نابغه مورد تحسین و ستایش هنردوستان سراسر جهان قرار گرفته است، اما آثار او منتقدانی نیز دارد كه معتقدند گائودی كوررنگ بوده است و بهترین آثار خود را تنها در سایه همكاری با ژوزف ماریا خویول، معمار جوان و با استعدادی كه دستیاری گائودی را بر عهده داشت، خلق كرده است. 
مشهورترین اثر گائودی در بارسلون كه این معمار مشهور 15 سال آخر عمر خویش را به تمامی صرف ساخت آن كرد، كلیسای معروف خاندان مقدس (Sagrada Familia) است كه با مرگ نابهنگام گائودی بر اثر تصادف در سال 1926 نیمه‌كاره باقی ماند. 
معماری این كلیسا كه ساختمانش از سال 1883 آغاز شد كاملاً نو است و به معماری هیچ كلیسای دیگری شبیه نیست. گائودی به ساختمان این كلیسا عشق غریبی داشت، چنان كه تخت‌خوابش را در كنار ساختمان آن قرار می داد و همان جا می‌خوابید.
ورودی این كلیسا به گفته گائودی «بایدآنقدر پهناور باشد كه تمام بشریت بتوانند از آن بگذرند و به كلیسا در آیند».كل بنا مركب از چهار برج بزرگ شبیه كله قند و یك پشتبند شمشیری مركزی به شكل پل معلق و ستون‌هایی چون درخت و ورودی‌های سرپوشیده غار مانند است. كلیسای جامع «خاندان مقدس» امروزه نماد شهر بارسلون است و بنا بر آمار منتشره تنها در سال 2004 بیش از 2 میلیون بازدیدكننده از آن دیدن كرده‌اند. 
از دیگر عمارت‌هایی كه گائودی در بارسلون و نواحی اطراف این شهر ساخته است می‌توان به پارك گوئل، پالاسیو بوئل، كاسا میلا، كاسا ویچنز و كاسا باتلو اشاره كرد كه همگی به عنوان یادگارهای فرهنگی بی‌نظیر بشری، در فهرست میراث جهانی یونسكو ثبت شده‌اند.

معماری به نام پیتر آیزنمن 

  

ساختمانها را با دو معيار مي سنجد يكي اينكه چه مدت در تعلق به حال باقي مي مانند و ديگر اينكه چه مدت در تاريخ خودشان را حفظ مي كنند او معتقد است كه: بعضي از ساختمانهاي كنوني بودن خود را از دست ميدهند و هرگز جزئي از تاريخ نمي شوند . ساختمانها مي توانند 50 تا 100سال تعلق به حال داشته باشند . 


او در حال حاضر تنها مبحثي را كه در دانشگاه تدرس مي كند مر بوط به پالاديو است . در كار پالديو چيزي است كه او شيفته آن است و آن اختراع تيپولوژي است . اختراع تيپولوژي اجتماعي و فرمي ساختماني كه با ديگر كارهاي زمانه اش در يك رديف قرار نميگيرند و بايد اقرار كرد كه ما هنوز مشغول ساختن ويلاهاي پالاديويي هستيم و اين موضوع آيزنمن را برانگيخته كه پست مدن نيسم ها پالاديو را چون جايي در اصول فكري آنها ندارد او را سركوب كرده اند و پالاديو را در حاشيه گذاشته اند و گمانه مي زنيم كه وجهه اشتراك پالاديو و آيزنمن در اين است كه هر دو به عقيده منتقدانشان ارتباطشان با تاريخ قطع شده است . 


  پيتر آيزنمن در ۱۱ اگوست سال ۱۹۳۲ در نيوارك، ايالت نيوجرسي به دنيا آمد. او مدرك ليسانس معماري خود را از دانشگاه كرنل، مدرك فوق ليسانس خود را از دانشگاه كلمبيا و دكتراي خود را از دانشگاه كمبريج دريافت كرد. به وي يك دكتراي افتخاري هنرهاي زيبا از طرف دانشگاه ايلينويز شيكاگو اهدا شد. 


در سال ۱۹۸۰ پس از سالها تدريس و نوشتن كتاب و نوشتن تئوري هاي قابل قبول ،كار حرفه اي خود را در زمينه ي طراحي و ساختن آغاز كرد كه شامل خانه هايي با مقياس بزرگ و پروژه هاي شهري و نيز فعاليتهايي در زمينه ي آموزش دانشگاهي و يك سري خانه هاي شخصي بود. 


در سال ۱۹۸۵، آقاي آيزنمن جايزه ي شير سنگي را براي پروژه ي رومئوژوليت خود در سومين بينال معماري در ونيز دريافت كرد. در بينال پنجم هم او يكي از دو معماري بود كه به عنوان نماينده ي ايالات متحده شركت داشت و پروژه هاي ارائه شده توسط ايشان در موزه ها و گالري هاي سر تاسر دنيا نمايش داده شد. در ضمن تا سال ۱۹۸۲ به عنوان بنيانگذار و مدير انستيتو معماري و شهرسازي بوده و به عنوان منبع تفكر و انديشه براي نقد معماري به شمار مي آمد.آيزنمن تعداد زيادي جايزه دريافت كرد: بورس تحصيلي گوين هايم (۱۹۷۶)، جايزه ي برانئر از آكادمي هنر و ادبيات و جايزه ي بين المللي براي هنر،جايزه ي افتخاري از انستيتو معماري آمريكا به خاطر مركزي در اهايو (۱۹۸۹)، جايزه ي بين المللي براي طراحي شركت مركزي كوزميئي سانگيو در توكيوي ژاپن (۱۹۹۱). 


نقطه شروع آيزنمن آيين افلاطوني است .نخست صورت ناب بود و ذهني و كامل . كه از طريق هبوط پيوسته و متواتر به واقعيت نزديك مي شد . تفكر آيزنمن غير ديني است و چنين تفكري در شرايط امروزين اين احساس را به دست مس دهد كه كاملا از اين گونه مسائل جداست . 


معماري آيزنمن مي كوشد تا در سايه تحريك تخيل و تصور و پذيرش نا متعارفها . از دام ماليخوليا بگريزد به اين ترتيب كه اينها را به عنوان عناصري مثبت در ساختن مكان جديد ي براي لا مكانها يا مامني كه در آن معمار اراده فرماتيو خود را باز شناسد . تلقي ميكند . اين محصول مصنوعي مكان . بنا بر همه آن دلايل . پاسخ متثبت اوست به لامكاني و به ماليخوليايي فقدان و از دست دادنهايي كه پيوسته در كمين و همرا با اين لا مكاني هاست . در كارهاي احير او نشان از توهم ذهني وجود ندارد . حتي از كمترين و دقيقترين نشانه اي از خود گول زني نيز . چرا كه هنر مدرن – از تبار آيزنمن و بودلر – آگاهانه و هشيارانه مسخ شدگي غير واقعيت را مي پذيرد . استرا تژي نهفته در غوطه وري عميق تحليلي در هندسه كه پايه طرحهاي او را مي سازد هر گز نبايد به عنوان بازي صرف فرم برداشت شود . و در وراي اين هندسه ها كه پيوستگي ابعاد خود را تكثير ميكنند و يا مدولاسيونهايي را كاهش و افزايش مي دهند .(فراكتال) شكفتگي و سرشاري وجود دارد كه بدان وسيله گريز از متعارفها . ساختار حفاظتي اشراقي خود را پي مي ريزد .آيزنمن معمار فرمهاي مكعبي و سري خانه هاي 1 تا 10 به سمتي پيش مي رود كه مسئله مكان در پيش زمينه قرار گرفته است و با اين حال او كاري به ديگران ندارد كه با روح نوستالژيك هوشمندانه و نبوغ آساي خود خيال مي كند كه مي تواند مكان را در تسلط خويش در آورد و معماري خويش را بر آن بنا نهد . 


چنين به نظر مي رسد كه معماري آيزنمن در سالهاي اخير بر موقعيت تبعيدي اش همچنان پاي مي فشارد اين معماري اعم از اينكه در شهر ها ساخته شود يا در محيط هاي دانشگاهي و يا در توابع و حومه هاي شهري در آنچه كه خلق مي كند ريشه ندارد به عبارت ديگر نه تنها از تداوم منطق دروني با تمام براهين و مظامين قومي و تاريخي كه ظاهرا بايد نقطه غزيمتشان از توپو گرافي و خاطره ها كشف شود ناشي نمي شود بلكه برعكس نخستين وظيفه عبارتست از دريافت و شناخت اين غريبگي و غيبت مناسبات سمپاتيك بين معماري و مكاني كه اين معماري در آن ساخته مي شود . 


از زمان كانت به اين سو . زيبايي شناسي مدرن با دگانگي مواجه بوده كه معماري روحاني نتيجه شكست در رويا رويي با مشكل فرم مفروض است معماري مورد علاقه آيزنمن معماري پالاديو – لوكوربوزيه – ترايني –مورتي-كاملا عكس اين معماري است مقاوم در برابر زيبايي شناسي روحني – كوشا در جهت حفظ و موجوديت فرم . 


 هوگو فريد ريش در تفسير خود بر كتاب "فلسفه كمپوزيسيون"ادگار آلن پو به نكته اي بر مي خورد كه تمام تازگي شعر آلن پو در آن است كه طرح پيشنهادي احساس شاعرانه كلاسيكي به پيش زمينه مي برد آنچه كه در نتيجه ظاهر مي شود عين فرم و در حقيقت جوهر شعر است و آنچه كه هدف آن جوهر به نظر مي آيد (معنا)در حقيقت حاصل فعاليت شاعرانه است معماري اخير آيزنمن نيز همين روال را طي ميكند معني و دلالت اوليه كه بايستي از راه زبان فرمال به بيان در آيد وجود ندارد .روش آيزنمن در عمل معماري . كاملا عكس درك كلاسيك گرته برداري. اصل تقليد به مثابه پايه هاي اساسي كار معماري است تقليدي در كار نيست نه از آلونكي ابتدايي و نه از نظام طبيعت ونه از منابع عظيم زندگي مدرن اجتماعي. هيچ نشاني نيز از درك معماري مبتني بر تكميل مدلهاي الگويي يا درسهاي تاريخي وجود ندارد . شايد در عصر حاضر معمار ديگري نباشد كه چنين آشكا را از تمام مفاهيم تكاملي زيبايي شناسي معماري و پايه هاي تاريخي آن فاصله گرفته باشد و معماري او با كلماتي بي بديل از بي نظمي جهان مدرن – ضعف عمل انساني- ناتواني و فتور دانش ما و بيگانگانمان از محيط سخن مي گويد اين خود اثر است كه به زبان سخن مي گشايد اما اين سخن قصه گويي به روال رايج نيست كه اين خانه شبيه فلان است و اين مكان مثل بهمان منتهاي معماري او خودشان به عنوان مفهوم اين مكانها – ثبات ساختاري – حقيقت هندسه- در برداشتي كه بر تاكيد هاي و نفي ها و بر شك و ابهام استوار است پرسش بر انگيز هستند اما معماري او بعد تاويلي نيز دارد به گونهاي كه تفسير يك عمل به معني اجراي آن است درست مثل پيانيستي كه متن نوشته شده موسيقي را مي نوازد شرط تاويلي معماري آيزنمن در توليد و ساخت و بيان زمان و فضا شرط التزامي است

پارسه

فروش کتابهای پارسه با قیمتی باور نکردنی :تماس بگیرید تا به صورت رایگان ارسال نماییم درب منزل شما-کتاب های ارشد پارسه گرایش کارشناسی ارشد عمران شامل 15 جلد کامل فقط120هزار تومان