سوپرپنل

درکشورهاي پيشرفته سال­هاست که مسائل مربوط به دوام مصالح، سرعت اجرا، کاهش پرت مصالح، جلوگيري از اتلاف انرژي و مقاوم بودن ساختمان­ها در برابر سوانح طبيعي مورد توجه و تحقيق دائم قرار گرفته که منجر به نوآوري­ها و تکنيک­هاي مدرن در زمينه صنعت ساختمان شده است.از جديدترين سيستم­هاي فوق الذکر، استفاده از ترکيب بتن آرمه به عنوان عضو باربر و پانل­هاي پلي استايرن (EPS) به عنوان قالب بتن و عايق حرارتي است که با نام سيستم­هاي بتني (ICF)   Reinforced Insulating Concrete Formwork معروف شده­اند.

سيستمSuper panel   که توسط اين شرکت توليد و به بازار عرضه خواهد شد از جديدترين و کاملترين نوع سيستم­هاي فوق الذکر است که کمبودها و اشکالات روش­هاي قديمي­تر در آن برطرف شده است. اين سيستم توسط کمپاني  PLASTEDIL  سوئيس ابداع و توليد آن در ايران تحت ليسانس شرکت مذکور انجام خواهد شد.

 از اين روش تا کنون در بسياري از کشورهاي دنيا از جمله آلمان، ايتاليا، ترکيه، کانادا، آمريکا، امارات متحده، بحرين ، عربستان سعودي، روسيه ، ايرلند استفاده شده است.

اساس اين سيستم همانطور که قبلاً اشاره شد استفاده از سازه بتن­آرمه باربر در سقف و ديوار ساختمان و پارتيشن­هاي پلي استايرن مسلح سبک، در تيغه­هاي غير باربر است. ديوارها در داخل قالبي از پانل­هاي مسلح پلي استايرن بتن­ريزي مي شوند و قالب سقف­ها نيز از پلي استايرن مسلح به صورت مجوف و شبيه به سقف­هاي اسپايرول بتني  ساخته مي­شوند. به عبارت ديگر ساختمان در دو لايه از پلي استايرن پيچيده مي­شود که از لحاظ عايق بندي بيشترين بازدهي را دارد. کل قطعات ديواري و سقفي و پارتيشن پلي استايرن مسلح در کارخانه آماده و جهت نصب به محل اجرا حمل مي­شود.

عناصر سيستم شامل موارد زير است:

پانل سقفيُ دیوار باربرُ دیوارپارتیشن

مزاياي عمده سيستم سوپرپانل عبارتند از:

-         سرعت نصب

-         صرفه جويي در مصرف انرژي

-         افزايش دوام و محافظت سازه ساختمان در برابر محيط

-         استحکام و قدرت باربري

-         قابليت عبور لوله هاي تاسيساتي

-         کاهش مصرف مصالح نازک کاري

-          قابليت نصب تخته گچي کناف

-         کاهش وزن ساختمان

-         کاهش پرت مصالح

-         عدم محدوديت در طراحي معماري

-         عايق صدا

-         صرفه جويي در هزينه حمل

-         برگشت سريعتر سرمايه ساخت

  تحليل و بررسي اين سيستم­ها :

-         عملکردهاي معماري

-         پايداري سازه اي

-         نحوه مواجهه موضوع با بحث اتلاف انرژي

-         تأسيسات و اجزاي مکانيکي ساختمان

-         پايدار بودن

-         قابليت بازيافت

-         مسائل اجرايي و اقتصادي طرح ها

 

پرسش­هاي مطرح شده

 1- در اين سيستم مي توان طبقات مختلف و پلان هاي معماري متنوع داشت؟

" اين سيستم کارايي خيلي زيادي در پلان هاي مختلف دارد و مي­توان آن را به صورت تلفيقي با ساير سيستم­هاي سازه­اي استفاده کرد. بهترين طرح براي سيستم سوپر پانل، اين است که در طبقات تکرار طراحي داشته باشيم."

2- ضريب رفتار در اين سيستم به چه صورت است؟

" در مورد ضريب رفتار چيزي که در اين سيستم به آن رجوع مي کنيم آيين نامه 2800 ، بند اول، سيستم هاي ديوار بتن آرمه است. در استفاده از اين سيستم در سازه باربر به صورت ديوار برشي و المان باربر قائم طبق آيين نامه تا 50 متر و 15 طبقه محدود هستيم. در مورد سقف هم در رده بندي ديگري از اين آيين نامه مراجعه مي کنيم. در 15 طبقه سيستم شامل ضرايب سختي 6و7و8 مي شود."

3- آيا سيستم از نظر نظام مهندسي و شهرداري داراي مجوز است؟

" در حال حاضر اين سيستم براي صدور تأييديه توسط سازمان تحقيقات و مسکن در حال بررسي است. مجوزهاي کنوني مجوزهاي موردي است مثلاً مجوزي که قرار است سازمان ملي زمين و مسکن براي يک مجموعه بلوک از زمين هاي واگذاري طرح استيجاري دولت صادر کند. "

4- هزينه هر مترمربع ساخت چه مقدار است؟

" هزينه هر مترمربع بستگي به نحوه طراحي دارد. در صورتي که طراحي مطابق با فرم سازه­اي ساختمان باشد، هزينه سفت کاري در حد ساختمان هاي سنتي در مي آيد. در نازک کاري با توجه به ويژگي هاي خاص اين سيستم هزينه هاي عمومي کاهش مي يابد. (عدم وجود پرت مصالح ساختماني و عايق بودن از نظر حرارتي) هزينه کار تمام شده چيزي حدود 300 تا 350 هزار تومان در مترمربع است که

بستگي به طرح معماري دارد. "

5- اجرا را خود سوپر پانل انجام مي دهد يا خريدار؟

 " هر قالب بندي با يک بار مشاهده سيستم مي تواند آن را اجرا کند يا آموزش دو سه ساعته ببيند و براي او گواهينامه صادر گردد. خود سوپر پانل هم با توجه به سابقه ساختمان سازي حاضر است يا به صورت نمونه و يا کل پروژه در صورت امکان اين کار را انجام دهد. "

6- نمونه اجرا شده در تهران وجود دارد يا خير؟

ساختمان هايي در قزوين و قشم و گنبد در حال اجرا است که با توجه به جديد بودن سيستم، بيشتر جنبه آزمايشي و نمايشي دارد.

7- حداکثر طول قطعات سقف بدون ستون در چه اندازه اي قابل اجرا است؟

طول قطعات سقف معادل طول قطعات بتني متعارف بتني است. با توجه به کم بودن بار ساختمان به خاطر پارتيشن ها و مصالح سبک و قابل تنظيم بودن ارتفاع تيرچه ها دهانه ها خيلي محدوديت ندارند و 7،8،9 متر قابل اجرا هستند.

8- حفظ ارزش هاي پايدار معماري يا به عبارتي توجيه معماري سيستم به چه صورت است؟

از نظر طراحي اين سيستم داراي هيچ محدوديتي نيست. در ضمن همه چيز قابل اتصال به اين سيستم از داخل يا خارج بنا هست. بهتر است دانشجويان و اساتيد محترم با اين سيستم آشنايي پيدا بکنند و رسانه­ها هم مي­توانند در جهت آشنايي بيشتر مردم با اين سيستم کمک کنند. اين سيتم هيچ محدوديتي به صورت سنتي يا صنعتي ندارد و اين بستگي به قدرت طراح دارد.

9- دماي بتن ريزي و تعداد طبقات در اين سيستم به چه صورت است؟

حداقل گرماي مخلوط بتن بالاي 4-5 درجه است. در صورتي که در دماي زير صفر بتن ريزي انجام شود، عمليات سخت شدن بتن با همان حرارت ناشي از گيرش اوليه ادامه مي يابد. در مورد بتن ريزي در هواي گرم، قالب پلي استايرن اجازه خروج آب بتن را به صورت تبخير از مخلوط بتن نمي دهد و اين رطوبت تا سخت شدن کامل بتن باقي مي ماند.

10- در مورد چرخه سبز و قابليت بازيافت سيستم به چه صورت عمل مي کند؟

سازه اصلي سيستم جداي از يک سيستم بتن آرمه نيست، تمام ملاحظاتي که بايد در سيستم بتن آرمه رعايت شود در اين جا نيز وجود دارد. مصالحي که به عنوان قالب استفاده مي شوند کاملاً قابليت بازيافت دارند. از جمله پلي استايرن و مصرف مجدد آن و ورق هاي گالوانيزه که به عنوان ضايعات آهن امکان استفاده مجدد دارد.

11- در مورد نصب وسايل خانه مانند تابلو چه کار بايد کرد؟

چيز هاي سبک مانند تابلو روي همان رويه 5/1 سانتيمتري ( گچ برگ يا ملات) نصب مي شوند و مشکلي ندارد. عناصر سنگين تر مانند کابينت آشپزخانه در سيستم پارتيشن چون در هر 30 سانتيمتر يک استاد داريم، مي توان محل پيچ کردن را روي استادها انجام داد.

12- ظرفيت توليد سيستم در طول يک سال چه مقدار است؟

کارخانه يک ميليون متر مربع سطح در سال توليد مي کند. و طبق الگوي مصرف حدود 4000 تا 4500 واحد مسکوني مي شود.

13-آيا فوم قالب گيري بعد از عمليات خواهد ماند؟

اين فوم ها بعد از بتن ريزي باقي مي مانند. فوم ها هنگام بتن ريزي کار قالب را انجام مي دهند و بعد از آن کار عايق را مي کنند.

14- عکس العمل سيستم در برابر آتش به چه صورت است؟

چيزي که در اين محصولات رعايت مي شود اين است که در اثر رسيدن شعله به هر نقطه از جسم عمل انتشار شعله از طريق سوختن خود جسم ادامه پيدا نمي کند. اگر ما شعله اي را به اين قطعات نزديک کنيم در همان نقطه مشتعل مي شود، ذوب مي شود و اگر شعله را عقب ببريم تمام مي شود و بقيه پلي استايرن دچار حريق نمي شود و شعله ادامه پيدا نمي کند. طبق آيين نامه بايد حداقل يک پوشش محافظ روي اينها باشد تا زماني که ساکنين در صورت خاموش نشدن آتش فرصت کافي براي تخليه ساختمان را داشته باشند. در استانداردهاي آتش نشاني اين ها به صورت يک عدد f و يک عددي که بعد از آن به صورت دقيقه بيانگر زمان آن است مطرح مي شوند. 60f، 90f، 120f که به تعداد طبقات ساختمان، اهميت بنا و زمان تخليه بر مي گردد. در اين سيستم ها حدود 5/1 سانتيمتر پوشش هاي معدني وجود دارد و براي آن مقاومت 120f را حاصل مي کند.

گازي که بر اثر سوختن متصاعد مي شود، گاز کشنده به مفهوم سيانور نيست. گاز2co و هايت گازco . ولي چون از نظر جرم، جرم يک متر مکعب قالب سازه 20-25 کيلو گرم است مقدار گاز هم آنچنان زياد نيست که فرد را در ساختمان محبوس کند و يا آن را وادار به فرار کند.

15- آيا اين سيستم قابليت استفاده در ساختمان هاي اسکلت فلزي را دارد؟

مي توان آن را به صورت ديوار برشي در بين ستون ها و يا المان هاي سقفي و براي پوشش کف ها استفاده کرد. پارتيشن ها را مي توان با تمهيداتي در روي نماي ساختمان ها استفاده کرد، که هم مسئله عايق صدا و هم عايق حرارت و اتصال به عناصر نما را جوابگو باشد.

16- قابليت هاي سيستم در سطوح منحني به چه صورت است؟

المان هاي ديوار باربر قابليت ايجاد در مدول هاي کمتر از 20/1 را دارد وسطوح منحني در حد قوس دور پله  شدني است.

17- آيا شرايط بتن مورد استفاده ويژه است؟

با توجه به اين که پوشش دور آرماتور در حدود 5/2 سانتيمتر است توصيه مي شود اندازه دانه درشت زير 20 ميليمتر و حدود 16 در حد شن هاي نخودي باشد. در ضمن در بتن استفاده از روان کننده توصيه مي شود. با ايجاد اين تدابير از پر شدن قالب توسط بتن اطمينان حاصل مي کنيم.

18- ويبره کردن بتن در اين روش به چه صورت است؟

ويبرۀ بدنه شدني است. به شرطي که لوله اي دور قالب بگردانيم که با ايجاد ويبره حرکت به طول 4-5 متر منتقل شود. ويبره به صورت موضعي هم با توجه به اينکه فضايي حدود 15-16 سانتيمتر در وسط داريم، شدني است. البته استفاده از بتن روان و بتن خودتراز شونده که مقاومت هاي سازه اي هم مي دهد مناسب ترين راه ها است.

19- گردش ماشين در پارکينگ اجرا شده با اين سيستم به چه صورت است؟

با توجه به اين که در سقف قابليت اجراي تير موجود است، مي توان طراحي پلان را طوري انجام داد که حجره هاي پارکينگ در جهت طولي ديوار باشد و دهانه لازم را براي گردش ماشين فراهم کرد. در صورتي که اين راه ها جواب نداد مي توان در چند نقطه از ستون استفاده کرد.

20- وزن تمام شده ساختمان چه مقدار است؟

وزن بار مرده طبقات بين 450-475 کيلوگرم بر سانتيمترمربع است. با توجه به اين که سيستم قابليت عبور لوله ها را از داخل سقف دارد، احتياج به بردن لوله ها در کف و پوشاندن آن با پوکه نيست. عدد گفته شده بدون پوکه ريزي  به علاوه وزن خود سازه و ديوارها، باري است که به فونداسيون وارد مي شود. ضخامت ديوار در ساختمان هاي 4-5 طبقه 15 يا بسته به طرح معماري 20 سانتيمتر است و در بقيه طبق آيين نامه ايران 15 سانتيمتر مي باشد و تعداد طبقات 4-5 طبقه مناسب ترين تعداد است.

21- پلي استايرن در حرارت بالا ذوب مي شود. اين براي ديوار مانعي ندارد چون شره نمي کند ولي براي سقف  چون سقف در اثر حرارت ترک مي خورد اين مواد مذاب پايين ميريزند و خطرناک مي شود، در اين سيستم چه تدابيري انديشيده شده است؟

پلي استايرن در دماي 110 درجه ذوب مي شود. ريزش پلي استايرن ذوب شده وقتي اتفاق مي افتد که لايه معدني رويه آن از بين رفته باشد و تا آن زمان ساکنين ساختمان از آن جا خارج شده اند و حدود 100 دقيقه گچ از ريزش پلي استايرن جلوگيري مي کند.

   منابع :

دومين نشست از سلسله سخنراني هاي فناوري هاي نوين ساختمان در تاريخ 1/11/1386

مهندس کرملو  ؛ مهندس قرائتی

http://www.donya-e-eqtesad.com/

http://www.ettelaat.com/new/

يونو پانل

يونو پانل سيستمي سازه اي مركب از پانلهاي پلي استايرن سه بعدي است كه دو طرف آن با شبكه فولادي و پوسته بتن پوشانده شده است و ميتوان از آن براي ساختارهايي كه بار و فشار را تحمل ميكنند در بسياري از ساختمانها استفاده كرد .
سيستم يونو پانل يك ساختار ساختماني باربر ميباشد كه استحكام سازه اي خود را تؤما از تركيب فولاد و بتن بدست مي آورد و بسان يك قطعه بتن آرمه عمل ميكند و نقش لايه پلي استايرن داخلي ،به عنوان قالب و عايق حرارت وصوت ميباشد . واز آن ميتوان به عنوان ديوارهاي بيروني و پار تيشن در اسكلتهاي قولادي و بتني ، ديوارهاي حائل ، استخرها ،موانع عبور صدا و ساختمانهاي صنعتي و اداري استفاده كرد .پس از نصب يك لايه بتن مخصوص به قطر 50-35 ميليمتر بهرطرفين پانل پاشيده ميشود ، كه در نتيجه ساختار و تركيب بتني بسيار محكمي را تشكيل ميدهد كه روي اين لايه بتني متوان در پايان كار عمليات نازك كاري اجرا كرد.اين پانلها موجب پايداري در برابر زلزله سهولت در اجرا ، مقاومت در برابر نفوذ حشرات و صرفه جويي درمصرف آهن ، بتن و انرزي ميشوند . ضمنا غير قابل اشتعال بودن ، عايق حرارتي ، برودتي و صوتي بودن و نيازنداشتن به ساخت تيرچه بتني را ميتوان از ديگر مزاياي آنها نام برد.
ابتدا آرماتورهاي انتظار مطابق پلان معماري ساختمان در كف بتني كه قبلا بر اساس پلان فونداسيون ايجاد شده كار گذاشته ميشود و كار ايزولاسيون رطوبتي انجام ميشود .


برش پانل طبق پلان معماري و جدول برش انجام ميشود،پانلها به آساني به اشكال مورد نيازبرش داده ميشوند.
نصب پانلها از گوشه ساختمان شروع ميشوند تا استحكام و سختي لازم را به ساختمان در حال احداث دهد پانلها با اتصالات شبكه اي ازدو طرف به هم بسته ميشوند.

پانل ها درمحل قرارگيري خود، بسته به شرايط محل احداث ساختمان باچوب بست يا ابزار مشابه نگهداري ميشوند.اين چوب بست يا ابزار مشابه نگهداري ميشوند . اين جوب بستها در سمتي كه عميات بتن پاشي آخر اجرا ميشود ، كار گذاشته ميشود .

محل قرار گيري درها و پنجره ها طبق پلان معماري ساختمان ، قبل از بتن پاشي بريده ميشود . سپس گوشه پنجره يا درتوسط اتصالات شبكه همانند شكل مقابل تقويت ميشوند .

اين پانلها را ميتوان بااستفاده از اتصال بسيار ساده براي نيم طبقه ها يا سقف بكار برد . اجراي اين نوع سقف در ديگر سيستمهاي ساختماني مانند آجري و اسكلت بسيار آسان ميباشد .

قبل از بتن پاشي ، كليه كارهاي تاسيساتي از قبيل برقي و مكانيكي انجام ميگيرد، سپس عمليات بتن پاشي انجام گرفته وسطح ديوارها تا ضخامت مورد نياز پوشانده ميشوند .


براي پرداخت نهايي سطوح بتن پاشي شده ، ميتوان از مصالح مختلفي استفاده كرد ، مثلا براي سطوح داخلي انواع گچ ، كاغذ ديواري كاشي و غيره و براي سطوح خارجي انواع مختلف مصالح نماسازي و انواع رنگهاي آكريليكي .

بتن:

بتن:

یکی از مهمترین و متداولترین مصالح ساختمانی «بتن» (Concrete) است که به علت دارا بودن خواصی از جمله شکل خمیری قبل از گیرش، مقاومت خوب در برابر آتش سوزی، دسترسی آسان به مصالح و مقاومت فشاری خوب آن استفاده از آن را با مقبولیت عمومی روبرو کرده است.

بتن مصالحی شبیه به سنگ است که از مخلوط کردن مقدار متناسبی از سیمان، شن، ماسه، آب و افزودنی های دیگر بدست می‌آید. توده اصلی بتن، سنگ دانه‌های درشت و ریز (شن و ماسه) است و فعل و انفعال شیمیایی بین آب و سیمان که به صورت شیره‌ای اطراف سنگدانه‌ها را پوشانده است، باعث یکپارچه شدن و چسبیدن سنگدانه‌ها به یکدیگر می شود. این سنگدانه‌ها اسکلت اصلی بتن را تشکیل داده و نیروی وارد بر بتن را تحمل می کنند، آب نیز در این مخلوط موجب ایجاد واکنش شیمیایی در سیمان می‌شود که سخت شدن مخلوط بتن را پس از طی دوره حدود بیست و هشت روز و رسیدن به مقاومت نهایی بتن به همراه دارد. شن و ماسه حدود 65 درصد مخلوط بتن و مابقی را خمیر سیمان و درصد بسیار کمی هوا تشکیل می دهد.
در نیمه دوم قرن نوزدهم برای غلبه بر این محدودیت مقاومت کششی بتن، اقدام به استفاده از میلگردهای فولادی که دارای مقاومت کششی بالایی هستند در قسمت های تحت کشش در بتن شد؛ چسبندگی عالی فولاد به بتن در این ترکیب یکی دیگر از مهم ترین عوامل استفاده از فولاد در بتن است. ترکیب بدست آمده "بتن مسلح" خوانده می‌شود که اغلب مزایای خوب دو ماده مختلف را به تنهایی داراست و همین مشخصه مطلوب، استفاده بتن مسلح را در انواع مختلف سازه ها نظیر، ساختمان‌ها، پل ها، سدها و... امکان پذیر می‌کند. اما در سازه هایی نظیر پل‌های قوسی، پوشش گنبدی، پوشش‌های پلیسه‌ای و مخازن استوانه‌ای به علت دخیل بودن عامل خمش در سازه از نوع دیگری از بتن با نام "بتن پیش تنیده" استفاده می‌شود. در این روش فولاد که بصورت مفتول یا کابل است تا نزدیکی حد جاری شدن کشیده می شود، پس از بتن‌ریزی و گرفتن بتن و در نتیجه ایجاد چسبندگی لازم بین فولاد و بتن، عامل کشش در فولاد حذف شده و کلیه نیروی کششی فولاد به صورت فشاری در بتن وارد می شود که قابلیت باربری سازه را در برابر نیرو های ناشی از خمش زیاد می کند.
در فرایند استفاده از بتن دو عامل نقش اساسی دارند که در رسیدن بتن به مقاومت نهایی آن که مهندسین طراح سازه طبق آیین نامه های موجود برای سازه های مختلف و با در نظر گرفتن پارامترهای طراحی اعلام می دارند بسیار موثرند. 1)ساخت بتن 2)بتن ریزی.
در فرایند ساخت بتن طراح با استفاده از آیین نامه های موجود و در نظر گرفتن مقاومت نهایی لازم، درصد هر یک از مواد تشکیل دهنده بتن را اعلام و شرکت سازنده نیز بوسیله این دستورالعمل اقدام به ساخت بتن می‌کند. در مرحله دوم نیز مجری طرح با رعایت کامل ضوابط آیین‌نامه‌های اجرایی بتن‌ریزی اقدام به بتن ریزی و نگهداری از آن تا رسیدن به مقاومت نهایی آن می‌کند. عدم رعایت هر یک از این ضوابط موجب می‌شود تا بتن در هنگام بارگذاری و مواقع بحرانی دچار آسیب شده و خسارات جبران ناپذیری را موجب شود. لذا باید مبادی ذیربط با نظارت کامل نسبت به اجرای صحیح ضوابط موجود توسط طراحان، شرکت های سازنده بتن و پیمانکاران و بازرسی های منظم و آزمایشات مقاومت بتن در تمامی مراحل ساخت و اجرا از بروز خسارات ناشی از اجرای ناصحیح این ضوابط جلوگیری کنند.
.............................................................................................................................................

بتن سبك و اثر ميكروسيليس ها در افزایش مقاومت آن

مقدمه :
توليد سيمان كه ماده اصلي چسبندگي در بتن است در سال 1756 ميلادي در كشور انگلستان توسط «John smeaton » كه مسئوليت ساخت پايه برج دريايي «Eddystone » را بر عهده داشت آغاز شد و درنهايت سيمان پرتلند در سال 1824 ميلادي در جزيره اي به همين نام در انگلستان توسط «Joseph Aspdin » به ثبت رسيد . مردم كشور ما نيز از سال 1312 با احداث كارخانه سيمان ري با مصرف سيمان آشنا شدند و با پيشرفت صنايع كشور ، امروزه در حدود 26 الي 30 ميليون تن سيمان در سال توليد مي گردد . با آگاهي مهندسان از نحوه استفاده سيمان در كارهاي عمراني ، اين ماده جايگاه خودش را در كشورمان پيدا كرد .
يكي از روشهاي ساختمان سازي كه امروزه در جهان به سرعت توسعه مي يابد ساختمانهاي بتني است . بعد از انقلاب اسلامي به علت كمبود تير آهن در نتيجه تحريمها و نيز گسترش ساخت و سازهاي عمراني در كشور ، كاربرد بتن بسيار رشد نمود . علاوه بر اين موضوع ساختمانهاي بتني نسبت به ساختمانهاي فولادي داراي مزايايي از قبيل مقاومت بيشتر در مقابل آتش سوزي و عوامل جوي ( خورندگي ) آسان بودن امكان تهيه بتن به علت فراواني مواد متشكله بتون و عايق بودن در مقابل حرارت و صوت مي باشند كه توسعه روز افزون اين نوع ساختمانها را فراهم مي سازد .
يكي از معايب مهم ساختمانهاي بتني وزن بسيار زياد ساختمان مي باشد كه با ميزان تخريب ساختمان در اثر زلزله نسبت مستقيم دارد . اگر بتوانيم تيغه هاي جدا كننده و پانل ها را از بتن سبك بسازيم وزن ساختمان و در نتيجه آن تخريب ساختمان توسط زلزله مقدار زيادي كاهش مي يابد . ولي كم بودن مقاومت بتن سبك عامل مهمي در محدود نمودن دامنه كاربرد اين نوع بتن و بهره گيري از امتيازات آن بوده است . استفاده از ميكروسيليس در ساخت بتن سبك سبب شده است كه مقاومت بتن سبك بالا رود و اين محدوديت كاهش يابد . در اين تحقيق ضمن توضيحاتي در مورد بتن و تاثير آب بر روي مقاومت بتن ، بيشتر در باره بتن سبك و روشهاي افزايش مقاومت آن با استفاده از ميكروسيلس ، خواص مكانيكي و همچنين موارد كاربرد آن بحث مي شود .
1- سيمان
- سيمان توليد شده در كشور ما با سيمان توليد شده در كشورهاي صنعتي متفاوت است كه لازم است تفاوت آن تا حد ممكن بررسي شود .
- طبقه بندي سيمانها شناسايي شود .
-  عدم تنوع در كيفيت سيمان نشانه ضعفهايي از سيستم ساخت و ساز مي باشد .
-  عدم استفاده از سيمان با كيفيت بالا از عوامل اوليه عمر كوتاه ساختمان در بحث مصالح مي باشد .
2 – شن و ماسه
- معيارها و آئين نامه هاي توليد كلان شن و ماسه بررسي شود .
- توليد كلان  شن و ماسه در كشور ما از نظر معيار و رعايت آئين نامه هاي توليد بررسي شود .
-  معايب شن و ماسه توليدي در كشور در حد كلان بدلائل زير آنرا در درجه دوم و يا سوم كيفيت قرار مي دهد .
الف : وجود گرد و غبار
ب : عدم شستشو
ج : دانه بندي نا صحيح
د : استفاده از شن و ماسه رودخانه اي بجاي شن و ماسه شكسته .
- استفاده از شن و ماسه درجه 2 و يا 3 از عوامل ثانوي عمر كوتاه ساختمان در بحث مصالح مي باشد .
افزايش مقاومت بتن مد نظر تمام دست اندركاران صنعت توليد بتن مي باشد .
ساختار بتن :
- بتن داراي چهار ركن اصلي مي باشد كه به صورت مناسبي مخلوط شده اند ، اين چهار ركن عبارتند از :
الف : شن
ب : ماسه
ج : سيمان
د : آب
- در برخي شرايط براي رسيدن به هدفي خاص مواد مضاف به آن اضافه مي شود كه جزﺀ اركان اصلي بتن به شمار نمي آيد .
- توده اصلي بتن مصالح سنگي درشت و ريز ( شن و ماسه ) مي باشد .
-  فعل و انفعال شيميايي بين سيمان و آب موجب مي شود شيرابه اي بوجود آيد و اطراف مصالح سنگي را بپوشاند و مصالح سنگي را بصورت يكپارچه بهم بچسباند .
-  استفاده از آب براي ايجاد واكنش شيميايي است .
-  براي ايجاد كار پذيري لازم بتن مقداري آب اضافي استفاده مي شود تا بتن با پر كردن كامل زواياي قالب بتواند دور كليه ميلگرد هاي مسلح كننده را بگيرد .
-  جايگاه استفاده آب در بتن به لحاظ انجام عمل هيدراتاسيون داراي حساسيت بسيار زيادي است .
ويژگيهاي آب مصرفي بتن :
- آب هاي مناسب براي ساختن بتن
1- آب باران
2- آب چاه
3- آب بركه
4- آب رودخانه در صورتي كه به پسابهاي  شيميايي كارخانجات آلوده نباشد و غيره …
بطور كلي آبي كه براي نوشيدن مناسب باشد براي بتن نيز مناسب است باستثناﺀ مواردي كه متعاقبا توضيح داده خواهد شد .
- آبهاي نا مناسب براي ساختن بتن
1- آبهاي داراي كلر ( موجب زنگ زدگي آرماتور مي شود )
2-  آبهايي كه بيش از حد به روغن و چربي آلوده مي باشند .
3-  وجود باقيمانده نباتات در آب .
4-  آب گل آلود ( موجب پايين آوردن مقاومت بتن مي شود )
5-  آب باتلاقها و مردابها
6-  آبهاي داراي رنگ تيره و بدبو
7-  آبهاي گازدار مانند2 co و…
8- آبهاي داراي گچ و سولفات و يا كلريد موجب اثر گذاري نا مطلوب روي بتن مي شوند .
نكته : 1- آبي كه مثلا شكر در آن حل شده است براي نوشيدن مناسب است ولي براي ساخت بتن مناسب نيست .
نكته : 2- مزه بو و يا منبع تهيه آب نبايد به تنهايي دليل رد استفاده از آب باشد .
نكته : 3- ناخالصيهاي موجود در آب چنانچه از حد معين بيشتر گردد ممكن است بشدت روي زمان گرفتن بتن ، مقاومت بتن ، پايداري حجمي آن ، اثر بگذارد و موجب زنگ زدگي فولاد شود .
نكته : 4- استفاده از آب مغناطيسي بعنوان يكي از چهار ركن اصلي مخلوط بتن مي تواند بعنوان تاثيرگذار بر روي يارامترهاي مقاومت بتن انتخاب گردد .
تمايز بتن از نظر چگالي :
الف : بتن معمولي : چگالي بتن معمولي در دامنه باريك 2200 تا 2600 kg/m3 قرار دارد زيرا اكثر سنگها در وزن مخصوص تفاوت اندكي دارند ( ادامه اين مبحث از بحث ما خارج است )
ب : بتن سنگين : از اين بتنها در ساختمان محافظهاي بيولوژيكي بيشتر استفاده مي شود مانند ساختار ، آكتورهاي هسته اي و پناهگاههاي ضد هسته اي كه مورد بحث ما نمي باشد كه چگالي آن معمولا بيشتر از 2200 تا 2600 كيلوگرم بر متر مكعب مي باشد .
ج : بتن سبك : مصرف بتن سبك اصولا تابعي از ملاحظات اقتصادي است ضمن اينكه استفاده از اين بتن بعنوان مصالح ساختماني داراي اهميت بسيار زيادي است اين بتن داراي چگالي كمتر از 2200 تا 2600 كيلوگرم در متر مكعب مي باشد . بدليل اينكه داراي چگالي كمتر از بتن سنگين است داراي امتياز قابل توجهي از نظر ايجاد بار وارده بر سازه مي باشد چگالي بتن سبك تقريبا بين 300 و 1850 كيلوگرم بر متر مكعب مي باشد يكي از امتيازات مهم امكان استفاده از مقاطع كوچكتر و كاهش مربوطه در اندازه پي ها مي باشد ضمن اينكه قالبها فشار كمتري را از حالت بتن معمولي تحمل مي كنند و همچنين در كاهش جابجايي كل وزن مصالح بدليل افزايش توليد جايگاه ويژه اي دارد .
روش هاي كلي توليد بتن سبك :
- روش اول : از مصالح متخلخل سبك با وزن مخصوص ظاهري كم بجاي سنگدانه معمولي كه تقريبا داراي چگالي 6/2 مي باشد استفاده مي كنند .
-  روش دوم : بتن سبك توليد شده در اين روش بر اساس ايجاد منافذ متعدد در داخل بتن يا ملات مي باشد كه اين منافذ بايد به وضوح از منافذ بسيار ريز بتن با حباب هوا متمايز باشد كه بنام بتن اسفنجي ، بتن منفذ دار و يا بتن گازي يا بتن هوادار مي شناسند .
- روش سوم : در اين روش توليد ، سنگدانه ها ي ريز از مخلوط بتن حذف مي شوند . بطوريكه منافذ متعددي بين ذرات بوجود مي آيد و عموما از سنگدانه هاي درشت با وزن معمولي استفاده مي شود . اين نوع بتن را بتن بدون سنگدانه ريز مي نامند .
نكته : كاهش در وزن مخصوص در هر حالت به واسطه  و جود منافذ يا در مصالح يا در ملات و يا در فضاي بين ذرات درشت موجب كاهش مقاومت بتن مي شود .
طبقه بندي بتن هاي سبك بر حسب نوع كاربرد آنها :
- بتن سبك بار بر ساختمان
-  بتن مصرفي در ديوارهاي غير بار بر
-  بتن عايق حرارتي
نكته 1- طبقه بندي بتن سبك بار بر طبق حداقل مقاومت فشاري انجام مي گيرد .
مثال : طبق استاندارد 77 – 330 ASTM C در بتن سبك ---- مقاومت فشاري بر مبناي نمونه هاي استوانه اي استاندارد از    شده پس از 28 روز نبايد كمتر از Mpa 17 باشد . و وزن مخصوص آن نبايد از 1850 كيلوگرم بر متر مكعب تجاوز نمايد كه معمولا بين 1400 او 1800 كيلوگرم بر متر مكعب است .
نكته : 2- بتن مخصوص عايق كاري معمولا داراي وزن مخصوص كمتر از 800 كيلوگرم بر متر مكعب و مقاومت بين 7/0 و Mpa 7 مي باشد .
انواع سبك دانه هايي كه به عنوان مصالح در ساختار بتن سبك استفاده مي شود :
الف -  سبك دانه هاي طبيعي : مانند دياتومه ها ، سنگ پا ، پوكه سنگ ، خاكستر ، توف كه بجز دياتومه ها بقيه آنها منشاﺀ آتشفشاني دارند .
نكته :1- اين نوع سبك دانه ها معمولا بدليل اينكه فقط در بعضي از جاها يافت مي شوند به ميزان  زياد مصرف نمي شوند ، معمولا از ايتاليا و آلمان اينگونه مصالح صادر مي شود .
نكته : 2- از انواعي پوكه معدني سنگي كه ساختمان داخلي آن ضعيف نباشد بتن رضايت بخشي با وزن مخصوص 700 تا 1400 كيلو گرم بر متر مكعب توليد مي شود كه خاصيت عايق بودن آن خوب مي باشد اما جذب آب و جمع شدگي آن زياد است . سنگ پا نيز داراي خاصيت مشابه است .
ب -  سبك دانه هاي مصنوعي : اين سبك دانه ها به چهار گروه تقسيم مي شوند .
- گروه اول : كه با حرارت دادن و منبسط شدن خاك رس ، سنگ رسي ، سنگ لوح ، سنگ رسي دياتومه اي ، پرليت ، اسيدين، ورميكوليت بدست مي آيند .
- گروه دوم : از سرد نمودن و منبسط شدن دوباره كوره آهن گدازي به طريقي مخصوص بدست مي آيد .
- گروه سوم : جوشهاي صنعتي ( سبكدانه هاي كلينكري) مي باشند .
- گروه چهارم : مخلوطي از خاك رس با زباله خانگي و لجن فاضلاب پردازش شده را مي توان به صورت گندوله در آورد تا با پختن در كوره تبديل به سبك دانه شود ولي اين روش هنوز به صورت توليد منظم در نيامده است .
در جدول ( 1 ) خواص انواع بتن هاي سبك كه با اين سنگدانه ها ساخته مي شوند نشان داده شده اند :
الزامات سبكدانه ها بتن سازه اي :
الزامات سبكدانه ها در آيين نامه هاي ASTM C330-89 ( مشخصات سبكدانه ها براي بتن سازه اي در آمريكا ) و BS 3797:1990 ( مشخصات سبكدانه ها براي قطعات بنايي و بتن سازه اي در بريتانيا ) داده شده اند . در استاندارد بريتانيايي مشخصات واحدهاي بنايي نيز مورد بحث قرار گرفته است . اين آيين نامه ها محدوديتهايي براي افت حرارتي ( 5% درASTM و4% در BS)و همچنين در BS براي مقدار سولفات  1% 3 so  (به صورت جرمي ) را مشخص نموده اند . برخي الزامات دانه بندي اين آيين نامه ها در جداول 2 ، 3 و 4 نشان داده شده اند .
ذكر اين نكات براي فهم بهتر اين جداول مفيد است :
1- آيين نامه BS 1047:7983 مشخصات دوباره در هواي سرد شده ، كه منبسط نشده است را در بر مي گيرد .
2- سبكدانه هاي به كار رفته در بتن سازه اي ، صرفنظر از منشأ آنها توليداتي مصنوعي مي باشند و در نتيجه معمولا يكنواخت تر از سبكدانه طبيعي مي باشند . بنابراين سبكدانه را مي توان براي توليد بتن سازه اي با كيفيت ثابت مورد استفاده قرار داد .
نكته : سبكدانه ها داراي خصوصيت ويژه اي هستند كه سنگدانه هاي معمولي فاقد آن مي باشند و در رابطه با انتخاب نسبتهاي  مخلوط و خواص مربوط به بتن حاصل داراي اهميت ويژه اي مي باشند .اين ويژگي عبارتست از توانايي سبكدانه ها در جذب مقادير زياد آب و همچنين امكان نفوذ مقداري از خمير تازه سيمان به درون منافذ باز ( سطحي ) ذرات سبكدانه (مخصوصا ذرات درشت تر ) در نتيجه اين جذب آب توسط سبكدانه ، وزن مخصوص آنها زيادتر از وزن مخصوص ذراتي مي شود كه در گرمچال خشك شده اند .
روشهاي افزايش مقاومت بتن سبك :
كم بودن مقاومت بتن سبك عامل مهمي در محدود نمودن دامنه كاربرد اين نوع بتن و بهره گيري از امتيازات آن بوده است براي بدست آوردن بتن سبك با مقاومت زياد روشهاي زيادي مورد توجه قرار گرفته است .
نكته : عامل موثر و مشترك در كليه اين پژوهشها مصرف ميكروسيليس در بتن مي باشد . در اينجا اجمالا به چند روش اشاره مي گردد :
1- تحقيقات مشترك V.Novokshchenov و W.Whitcomb جهت افزايش مقاومت بتن سبك و بهبود ديگر خواص آن با استفاده از سبكدانه هاي سيليسي منبسط شده ، به اعتقاد آنان مقاومت بتن سبك تابعي از مقاومت سبكدانه ها و ملات است كه اين رابطه به صورت ذيل ارائه گرديد .
fc = fm (vm)+fa (1-vm)
fc = مقاومت بتن    fa = مقاومت سبكدانه
fm = مقاومت ملات  vm = حجم نسبي ملات
بدين ترتيب مشاهده مي شود كه مي توان با افزايش مقاومت سبكدانه و مقاومت و حجم ملات مقاومت بتن سبك را افزايش داد .(مقاله نت)

...........................................................................................................................................

بتن پیش تنیده:

استفاده از بتن پيش تنيده در ايجاد پلها و ساختمان ها و تمام سازه ها از حدود 50 سال پيش تا کنون در سطح وسيع متداول شده است. با توجه به عيوب مختلف فولاد( نا پايداري الاستيک نيمرخ هاي فلزي، خوردگي و زنگ زدگي، فزوني بهاي توليد...) امروزه اغلب پلهاي بزرگ از بتن پيش تنيده ساخته مي شوند، اما برخلاف حالت بتن مسلح مصالح مصرفي جهت اين پلها بايد از کيفيت بسيار خوبي برخوردار باشند .

در بتن پيش تنيده نيز مانند بتن مسلح از بتن که داراي مقاومت بسيار خوب فشاري است و فولاد استفاد مي شود اما بتن مسلح ترکيبي از بتن و فولاد است که در آن بتن در مقابل فشار و فولاد در مقابل کشش مقاومت مي کند در حالي که در بتن پيش تنيده با انجام يک عمل مکانيکي بتن به تنهايي تنشهاي کششي و فشاري ايجاد شده را تحمل مي نمايد. براي طرح محاسبه قطعات پيش تنيده روش و ترتيب اجراي سازه بايد دقيقا مشخص باشد زيرا مقادير تنش هاي ايجاد شده در قطعات در حين اجراي سازه بسيار مهم و گاهي تعيين کننده مي باشند. همچنين برخلاف حالت بتن مسلح بعد از بررسي پايداري سازه تغيير شکلهاي کوتاه مدت و دراز مدت بتن و فولاد نيز بايد به دقت مورد مطالعه قرار گيرند. مصالح مصرفي در سازه هاي بتن پيش تنيده بايد از کيفيت عالي برخوردار بوده و با دقت نيز مورد استفاده قرار گيرند با توجه به اين که بتن در سن کم که مقاومت نسبتاً ضعيفي داشته و قابل تغيير شکل نيز مي باشد تحت فشار فوق العاده زيادي قرار مي گيرد بايد کيفيت آن به مراتب از کيفيت بتن مصرفي در سازه هاي بتن مسلح بالاتر باشد همچنين فولاد نيز با توجه به اينکه تحت کشش فوق العاده زيادي قرار مي گيرد (100تا 180 کيلو گرم بر ميلي متر مربع ) بايد مقاومت مناسبي داشته باشد بنابر اين در زمان اجراي سازه مصالح مصرفي در بتن پيش تنيده تحت تنش هاي فوق العاده مهمي قرار مي گيرند که عمل تنيدن آزمايش مناسبي براي کنترل کيفيت مصالح به کار رفته است.

تشریح کامل مراحل پي سازي

پي سازي چند مرحله دارد :

1. آزمايش زمين از لحاظ مقاومت

2. پي كني

3. پي سازي

پي وسيله اي است كه بار و فشار وارد از نقاط مختلف ساختمان و همچنين بارهاي اضافي را به زمين منتقل مي كند .

آزمايش زمين :

طبقه بندي زمين چند نوع است :

زمين هايي كه با خاك ريزي دستي پر شده است :

اين نوع زمين ها كه عمق بيشتري دارند و با خاكهاي دستي محل گودال ها را پر كرده اند اگر سالهاي متمادي هم بگذرد باز نمي توان جاي زمين طبيعي را بگيرد و اين نوع زمين براي ساختمان مناسب نيست و بايد پي كني در آنها به طريقي انجام گيرد كه پي ها به زمين طبيعي يا زمين سفت برسد .

زمينهاي ماسه اي :

زمينهاي ماسه اي بيشتر در كنار دريا وجود دارد . اگر زمين از ماسه خشك تشكيل شده باشد ، تا يك طبقه ساختمان را تحمل مي كند و 1.5 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع مي توان فشار وارد آورد . ولي در صورتي كه ماسه آبدار باشد قابل ساختمان نيست ، چون ماسه آبدار حالت لغزندگي دارد و قادر نيست كه بار وارد را تحمل كند بنابراين ماسه از زير پي مي لغزد و جاي خالي خود را به پي مي دهد و پايه را خراب مي كند .

زمينهاي دجي : 

زمين دجي زميني است كه از شنهاي درشت و ريز و خاك به هم فشرده تشكيل شده است و به رنگهاي مختلف ديده مي شود :دج زرد ، دج سياه ، دج سرخ ، اين نوع زمين ها براي ساختمان مرغوب و مناسب است .

زمينهاي رسي :

اگر رس خشك و بي آب و فشرده باشد ، براي ساختمان زمين خوبي محسوب مي شود ، و تحمل فشار لازم را دارد . ولي اگر رس آبدار و مرطوب باشد قابل استفاده نيست و تحمل فشار ندارد ، خصوصاً اگر ساختمان در زمين شيب دار روي رس آبدار ساخته شود فوري نشست مي كند و جاهاي مختلف آن ترك بر مي دارد و خراب مي شود . و اگر ساختمان در زمين آبدار با سطح افقي ساخته شود به علت وجود آب فشار را به همه نقاط اطراف خود منتقل مي كند و ديوارهاي كم ضخامت آن ترك بر مي دارد .

زمينهاي سنگي :

زمينهاي سنگي بيشتر در دامنه كوهها وجود دارد و از تخته سنگها ي بزرگ تشكيل شده و براي ساختمان بسيار مناسب است .

زمينهاي مخلوط :

اين نوع زمينها از سنگ درشت و شن و خاك رس تشكيل شده اگر اين مواد كاملا به هم فشرده باشند براي ساختمان بسيار مناسب است و اگر به هم فشرده نباشد و بايد از ايجاد ساختمان به روي اين نوع زمينها احتراز كرد .

زمينهاي بي فايده :

زمينهاي بي فايده مانند باتلاق ها و زمينهاي جنگل كه از خاك و برگ درختان تشكيل شده است . در اين نوع زمين ها بايد زمين آنقدر كنده شود تا به زمين سفت و طبيعي برسد .

آزمايش زمين :

گاهي پس از پي كني به طبقه اي از زمين محكم و سفت مي رسند و پي سازي را شروع مي كنند ولي پس از چندي ساختمان ترك بر مي دارد . علت آن اين است كه زمين سفتي كه به آن رسيده اند از طبقهُ نازكي بوده است و متوجه آن نشده اند ولي براي اطمينان در جاهاي مختلف زمين مي زنند تا از طبقات مختلف زمين آگاهي پيدا كنند و بعد شفته ريزي را شروع مي كنند اين عمل را در ساختمان گمانه زني (سنداژ) مي گويند .

امتحان مقاومت زمين :

يك صفحه بتني 20*20*20 یا 20*50*50 از بتن آرمه گرفته و روي آن به وسيلهُ گذاشتن تيرآهنها فشار وارد مي آورند . وزن آهنها مشخص و سطح صفحه بتن هم مشخص است فقط يك خط كش به صفحه بتني وصل مي كنند و به وسيله ميليمترهاي روي آن ميزان فرورفتگي زمين را از سطح آزاد مشخص و اندازه گيري مي كنند ولي اگر بخواهند ساختمانهاي بسيار بزرگ بسازند بايد زمين را بهتر آزمايش كنند . براي اي منظور با دستگاه فشار سنج زمين را اندازه گيري مي كنند و آزمايش فوق براي ساختمانهاي معمولي در كارگاه است .

پس از عمليات فوق پي كني را آغاز ميكنند و پس از پي كني شفته ريزي شروع مي شود .

توجه شود اين عمل همان آزمايش بارگذاري صفحه است كه در درس مهندسي پي جزء آزمايش هاي محلي و مهم محسوب ميشود البته از آنجا كه انجام عمليات مكانيك خاك براي ساختمانهاي معمولي صرفه اقتصادي ندارد ، انجام اين آزمايش در سازمانهاي و اداره هاي دولتي و يا ساختمانهاي بلند انجام مي شود .

افقي كردن پي ها (تراز كردن) :

براي تراز كردن كف پي ساختمانها از تراز هاي آبي استفاده مي كنند در ديوارهاي طويل چون كار شمشه و تراز كردن وقت بيشتري لازم دارد ، براي صرفه جويي در وقت از سه T مي توان استفاده كرد بدين معني كه T اول را با T دوم تراز مي كنند و T سوم را در مسافت مسير به طوري كه سه T در يك رديف قرار بگيرد قرار مي دهند از روي T اول و دوم كه با هم برابر هستند T سوم را ميزان و برابر مي كنند و پس از آنكه T سوم برابر شد T اول را بر مي دارند و به فاصله بيشتري بعد از T سوم قرار مي دهند ، دوباره T دوم و سوم را با T چهارم كه همان T اول مي باشد برابر مي كنند و دنباله اين ترازها را تا خاتمه محل كار ادامه مي دهند .

البته اين طريق تراز كردن بيشتر در جاده سازي و زمين هاي پهناور به كار مي رود .

شفته ريزي :

كف پي ها بايد كاملا افقي و زاويهُ كف پي نسبت به ديوار پي بايد 90 درجه باشد . اول كف پي را بايد آب پاشيد ، تا مرطوب شود و واسطهاي بين زمين و شفته وجود نداشته باشد ، و سپس شفته را داخل آن ريخت .

شفته عبارت است از خاك و شن و آهك كه به نسبت 200 تا 250 كيلوگرم گرد آهك را در متر مكعب خاك مخلوط مي كنند و گاهي هم در محلهايي كه احتياج باشد پاره سنگ به آن مي افزايند . شفته را در پي مي ريزند و پس از اينكه ارتفاع شفته به 30 سانتيمتر رسيد آن را در يك سطح افقي هموار مي كنند و يك روز آن را به حالت خود مي گذارند تا دو شود يعني آب آن يا در زمين فرو رود و يا تبخير گردد .

پس از اينكه شفته دو نم شد آن را با وزنهُ سنگيني مي كوبند كه به آن تخماق ميگويند و پس از اينكه خوب كوبيده شد دوباره شفته را به ارتفاع 30 سانتيمتر شروع مي كنند و عمل اول را انجام مي دهند . تكرار اين عمل تا پر شدن پي ادامه دارد .

در ساختمان ها كه معمولاً در گود يا پي كني عمل تراز كردن انجام ميگيرد محل كار در پي كه پيچ و خم زيادي دارد و تراز كردن با شمشه و تراز مشكل مي باشد از تراز شلنگي استفاده مي كنند . بدين ترتيب يك شلنگ چندين متري را پر از آب مي كنند به طوري كه هيچ گونه حباب هوايي در آن نباشد و آن را در پي محل هايي كه بايد تراز گردد به گردش در مي آورند و نقاط معين شده را با هم تراز مي كنند . آب چون در لوله هايي كه به هم ارتباط دارند در يك سطح مي ماند بنابراين چون شلنگ پر از آب مي باشد در هر كجا كه شلنگ را به حركت در آورند آب دو لوله استوانه اي در يك سطح مي باشد بنابراين دو نقطه مزبور با هم تراز مي باشند بشرط آنكه مواظبت كنيم كه شلنگ در وسط بهم گره خوردگي يا پيچش پيدا نكرده باشد تا باعث قطع ارتباط سيال شود كه ديگر نمي توان در تراز بودن آنها مطمئن بود .

تراز كردن گاهي بوسيله دوربين نقشه بر داري (نيو) انجام مي گيرد يعني محلي را در ساختمان تعيين نموده دوربين را در محل تعيين شده نصب مي كنند و با مير ( تخته هاي اندازه گيري ارتفاع در نقشه برداري ) يا ژالون ( چوب هاي نيزه اي يا آهني كه هر 50 سانتيمتر آنرا به رنگهاي سفيد و قرمز رنگ كرده اند كه از پشت دوربين بخوبي ديده بشود ) اندازه گرفته و تراز يابي مي كنند . تراز كردن با دوربين بهترين نوع تراز يابي مي باشد .

در زمين هايي مانند زمين هاي شهر كرمان از آنجايي كه از زمانهاي قبل قنواتي وجود داشته و بتدريج آب آنها خشك شده در زير زمين وجود داشته و بعد از مدتي بدون رعايت مسائل زير سازي درون آنها خاك ريخته اند و براي شهر سازي و خيابان كشي كه سطح خيابان ها را بالا مي آورده اند و به ظاهر در سطح زمين و حتي در عمق هاي 3 تا 4 متري اثري از آنها نيست اگر سازه اي روي اين زمين بنا شود پس از مدتي و بسته به عمق قنات و شرايط جوي مثلاً بعد از آمدن يك باران سازه نشست مي كند و در بسياري از مواقع حتي تا 100 درصد خسارت مي بيند و ديگر قابل استفاده نيست اگر در چنين ساختمان هايي از شفته آهك استفاده شود باعث تثبيت خاك مي شود و بروز نشست در ساختمان جلوگيري مي كند .

پي سازي :

بعد از اينكه عمل پي کني به پايان رسيد را بايد با مصالح مناسب بسازند تا به سطح زمين رسيده و قابل قبول براي هر گونه بنا باشد مصالحي كه در پي بكار ميرود بايد قابليت تحمل فشار مصالح بعدي را داشته باشد و ضمناً چسبندگي مصالح نسبت به يكديگر به اندازه اي باشد كه بتوانند در مقابل بارهاي بعدي تحمل كند و فشار را يكنواخت به تمام پي ها انتقال دهد چون هرچه ساختمان بزرگتر باشد فشارهاي وارده زيادتر بوده و مصالحي كه در پي بكار مي رود بايد متناسب با مصالح بعدي باشد .

پي سازي را با چند نوع مصالح انجام مي دهند مصالحي كه در پي بكار مي رود عبارتند از شفته آهكي ، پي سازي با سنگ ، پي سازي با بتن ، پي سازي با بتن مسلح .

پي سازي با سنگ :

پس از اينكه عمل پي كني به پايان رسيد پي سازي با سنگ بايد از ديوارهايي كه روي آن بنا ميگردد وسيع تر بوده و از هر طرف ديوار حداقل 15 سانتيمتر گسترش داشته باشد يعني از دو طرف ديوار 30 سانتيمتر پهن تر مي باشد كه ديواري را رد وسط آن بنا مي كنند ، پي سازي با سنگ با دو نوع ملات انجام مي شود چنانچه بار و فشار بعدي زياد نباشد ملات سنگها را از ملات گل و آهك چنانچه فشار و بار زياد باشد ملات سنگ را از ملات ماسه و سيمان استفاده مي كنند اول كف پي را ملات ريزي نموده و سنگها را پهلوي يكديگر قرار ميدهند و لابِلاي سنگ را با ملات ماسه و سيمان پر ميكنند (غوطه اي) به طوري كه هيچ منفذ و سوراخي در داخل پي وجود نداشته باشد و عمل پهن كردن ملات و سنگ چيني تا خاتمه ديوار سازي ادامه پيدا مي كند .

پي سازي با بتن :

پس از اينكه كار پي كني به پايان رسيد كف پي را به اندازه تقريبي 10 سانتيمتر بتن كم سيمان بنام بتن مِگر مي ريزند كه سطح خاك و بتن اصلي را از هم جدا كند روي بتن مگر قالب بندي داخل پي را با تخته انجام ميدهند همانطور كه در بالا گفته شد عمل قالب بندي وسيع تر از سطح زير ديوار نقشه انجام ميگيرد تمام قالب ها كه آماده شد بتن ساخته شده را داخل قالب نموده و خوب مي كوبند و يا با ويبراتور به آن لرزش وارد آورده تا خلل و فرج آن پر شود و چنانچه بتن مسلح باشد ، داخل قالب را با ميله هاي گرد آرماتور بندي و بعد از آهن بندي داخل قالب را با بتن پر ميكنند .

بتن ريزي در پي و آرماتور داخل آن به نسبت وسعت پي براي ساختمان هاي بزرگ قابليت تحمل فشار هر گونه را ميتواند داشته باشد و بصورت كلافي بهم پيوسته فشار ساختمان را به تمام نقاط زمين منتقل مي كند و از شكست و ترك هاي احتمالي جلو گيري بعمل مي آورد .

پي سازي و پي كني با هم :

در بعضي مواقع ممكن است زمين سست بوده و پي كني بطور يكدفعه نتواند انجام پذيرد و اگر بخواهيم داخل تمام پي ها را قالب بندي كنيم مقرون به صرفه نباشد در اين موقع قسمتي از پي را كنده و با تخته و چوب قالب بندي نموده شفته ريزي مي كنيم پس از اينكه شفته كمي خود را گرفت يعني آب آن تبخير و يا در زمين فرو رفت و دونم شد پي كني قسمت بعدي را شروع نموده و با همان تخته ها ، قالب بندي مي كنيم بطوريكه شفته اول خشك نشده باشد و بتواند با شفته اول خشك نشده باشد و بتواند با شفته بعد خودگيري خود را انجام داده و بچسبد اين نوع پي سازي معمولاً در زمين هاي نرم و باتلاقي ، خاك دستي و ماسه آبدار عمل ميگردد .

پي كني در زمين هاي سست :

در زمين هاي سست و خاك دستي اگر بخواهيم ساختماني بنا كنيم بايد اول محل پي ها را به زمين سفت رسانيده و پس از اطمينان كامل ساختمان را بنا نماييم زيرا ساختمان كه روي اين زمين ها مطابق معمول و يا در زمين سست بنا گردد . پس از چندي يا در همان موقع ساخته شدن باعث ترك ها و خرابي ساختمان ميگردد . بنابراين شفته ريزي از روي زمين سفت بايد انجام گيرد و براي اينكار بشرح زير عمل مي نمائيم :

پي كني در زمين هاي خاك دستي و سست :

پس از پياده كردن اصل نقشه روي زمين محل پي هاي اصلي و يا در تقاطع پي ها كه فشار پايه ها روي آن مي باشد چاه هائي حفر ميشود ، عمق اين چاهها به قدري مي باشد تا به زمين سفت و سخت برسد بعداً محل چاه ها را با شفته آهكي پر كرده و پس از پر كردن چاه ها و خودگيري شفته ، پي ها را به طريقه معمول روي شفته چاه ها شفته ريزي ميكنند ، شفته ها به صورت كلافي مي باشند كه زير آنها را تعدادي از ستون هاي شفته اي نگهداري ميكند و از فرو ريختن آن جلوگيري مي نمايند البته بايد سعي كرد كه فاصله ستون هاي شفته اي نبايد بيش از سه متر طول باشد .

خاصيت چاه ها بدين طريق مي باشد كه شفته پس از خودگيري مانند ستونهايي است كه زير زمين بنا شده است و شفته روي آن مانند كلافي پايه را به يكديگر متصل مي كنند براي مقاومت بيشتر در ساختمان پس از اينكه آجر كاري پايه ها را شروع نموديم ما بين پايه ها را مطابق شكل با قوسهايي به يكديگر متصل ميكنند تا پايه ها عمل فشار به اطراف خود را خنثي نموده و فشار خود را در محل اصلي خود يعني در محلي كه شفته ريزي آن به زمين بِكر رسيده متصل ميكند .

گاهي اتفاق مي افتد كه در ساختمان در محل بناي يكي از پايه ها چاه هاي قديمي وجود دارد و بقيه زمين سخت بوده و مقاومت به حد كافي براي ساختن ساختمان روي آنرا دارد براي اينكه براحتي بتوان پايه را در محل خود ساخت و محل آن را تغيير نداد چاه را پس از لاي روبي (پاك كردن ) با شفته آهك پر مينماييم موقعيكه شفته خودگيري خود را انجام داد روي آنرا يك قوس آجري ساخته و در محل انتهاي كمان پايه را بنا ميكنيم كه فشار ديوار با اطراف چاه منتقل گردد .

در بعضي مواقع چاه كني در اين گونه زمين ها خطرناك مي باشد . زيرا زمين ريزش دارد و به كارگر صدمه وارد مياورد و در موقع كار ممكن است او را خفه كند براي جلوگيري از ريزش زمين بايد از پلاكهاي بتني يا سفالي كه در اصطلاح به آنها گَوَل (در شهرستانها گوم و غيره ) مينامند استفاده شود گَوَل هاي بتني يك تكه و دو تكه اي و گول هاي سفالي يك تكه ميباشد . گول هاي بتني را بوسيله قالب مي سازند و گول هاي سفالي بوسيله دست و گل رس ساخته شده و در كوره هاي آجري آن را مي پزند تا بشكل سفالي در آيد از اين گول ها در قنات ها نيز استفاده ميشود .

طريقه عمل :

مقداري از زمين كه بصورت چاه كنده شده گول را بشكل استوانه اي ساخته ميباشد داخل محل كنده شده نصب و عمل كندن را ادامه ميدهند در اين موقع دو حالت وجود دارد يا اينكه گول اولي كه زير آن در اثر كندن خالي شده براحتي پايين رفته گول دوم را نصب ميكنيم يا اينكه گول اول در محل خود با فشار خاك كه به اطراف آن آمده تنگ مي افتد و نمي تواند محل خود را تغيير و يا پايين تر برود در اين موقع از گول هاي دو تكه اي استفاده مينماييم نيمي را در محل خود نصب و جاي آنرا محكم نموده و نصفه دوم را پس از كندن محل آن نصب مي نماييم و عمل پي كني را بدين طريق ادامه ميدهيم .

پي كني در زمين هاي سست مانند خندق هائي كه خاك دستي در آنها ريخته شده است و مرور زمان هم اثري براي محكم شدن آن ندارد و يا زمين هاي باتلاقي و غيره ضروري مي باشد .

زمين هائي كه قسمت خاك ريزي شده در آنها به ارتفاع كم مي باشد و يا باتلاقي بودن آن به عمق زيادي نرسد ميتوان در اين قبيل زمين ها پي كني عمقي انجام داد و براي جلوگيري از ريزش خاك آنرا با تخته و چوب قالب بندي نموده تا به زمين سخت برسد .

البته قالب بندي در اينگونه زمين ها خالي از اشكال نمي باشد بايد با منتهاي دقت انجام گيرد پس از انجام كار قالب بندي شفته ريزي شروع ميشود و چون تخته هاي قالب در طول قرار دارد ميتوان پس از شفته ريزي تخته دوم را شروع كرد به همين منوال تمام پي ها را ميتوان شفته ريزي كرد بدون اينكه تكه اي و يا تخته اي از قالب زير شفته بماند .